Қидирув:
Электрон почта манзил:

j.navoiy@sud.uz

Фуқаролар қабулхонаси:

(+998 79) 220-50-62

Манзил:

Навоий шаҳри, А. Навоий кўчаси, 11а уй, 210100

Интерактив хизматлар

Статистик маълумотлар

Статистик маълумотлар

Ўзбекистон Республикаси Олий Судининг республика судлари фаолиятига доир статистик маълумотлар базаси

Ўтиш
Cуд қарорлари тўплами

Cуд қарорлари тўплами

Судлар бўйича барча якуний суд қарорларини тўлиқ ёки шахссизлантирилган матнда ушбу ҳавола орқали билиб олинг.

Ўтиш
Давлат божи калькулятори

Давлат божи калькулятори

Бу хизмат тури судларга мурожаат қилишда тўланиши лозим бўлган давлат божи миқдорини аниқлашда яқиндан ёрдам беради.

Ўтиш
image
image
image
image
image
image

Электрон суд хизматлари

MY.SUD.UZ - суд хизматларидан фойдаланишнинг инновацион, ишончли ва қулай йўли

Мурожаат

Судга тўғридан - тўғри электрон шаклда мурожаат йўллаш.

Электрон тўлов тизими

Барча судларда фуқаролар томонидан амалга ошириладиган барча тўловларни тўлашнинг ягона электрон тизими.

Видеоконференц алоқа

Масофадан туриб суд мажлисида иштрок етиш

Мажлислар жадвали

Суд мажлислари жадвали билан танишиш – судларда ишларни суд мажлисида кўриб чиқишга тайинланган санаси ва вақти ҳақида онлайн тарзда хабардор бўлиб бориш имконини беради.

Давлат божи калькулятори

Бу хизмат тури судларга мурожаат қилишда тўланиши лозим бўлган давлат божи миқдорини аниқлашда яқиндан ёрдам беради.

Мурожаат намуналари

Фуқаролар судларга мурожаат қилишда ҳужжатларнинг тайёр намуналаридан мутлақо бепул фойдаланиш имконияти

image

MY.SUD.UZ

Ўзбекистон Республикаси Олий судининг интерактив хизматлари портали

Сўнгги янгиликлар

Конимех туманида сайёр суд мажлиси ташкил этилди

Конимех туман “Зафаробод” маҳалласи биносида бўлиб ўтган сайёр суд мажлисида Жиноят ишлари бўйича Конимех туман суди томонидан 30 нафар фуқароларга нисбатан бўлган маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисида ишлар кўриб чиқилди.

Бундай сайёр суд мажлисларини ўтказишдан кўзларган асосий мақсад содир этилган ҳар-бир жиноят ва ҳуқуқбузарлик учун жазо муқаррарлигини етказиш орқали келгусида содир этилиши мумкин бўлган салбий оқибатларни олдини олиш ва ҳуқуқбузарликлар профилактикасини ташкил этишдан иборатдир.

Шунингдек, йиғилганларга суд-ҳуқуқ тизимида амалга оширилган ислоҳотлар ҳамда Ўзбекистон Республикаси Жиноят, Фуқаролик Иқтисодий процессуал кодексларига киритилган ўзгартириш ва қўшимчаларнинг мазмуни, судларга мурожаат қилиш тартиби, фуқароларда қонунга ҳурматда бўлиш муносабатини шакллантириш, шунингдек улар ўртасида ҳуқуқбузарлик ва жиноятчиликнинг олдини олиш мақсадида ҳуқуқий тарғибот тадбири ўтказилди.

Шундан сўнг маърузачилар тадбир иштирокчиларининг саволларига тегишли тушунтириш ва жавоб беришди.

 

Ҳабибулло Тўхтаев,

Жиноят ишлари бўйича Конимех туман суди раиси.

Навбатдаги сайёр қабул ва тарғибот тадбири тафсилотлари

Учқудуқ туман иқтисодий суди, фуқаролик ва жиноят ишлари бўйича туман судлари томонидан туманинг энг олис ҳудудларидан бири бўлган “Алтинтау” овул фуқаролар йиғинида сайёр қабул ва ҳуқуқий тарғибот тадбири ўтказилди.

Сайёр қабуллар фуқароларниг вақтини тежаш учун муҳум аҳамият касб этади.

“Алтинтау” овул фуқаролар йиғини туман марказидан 70 км узоқликда, чўл ҳудудида жойлашган 590 нафарга яқин аҳоли истоқомат қилади.

Суд раислари овул фуқаролар йиғини аҳолисини туман марказига бориб-келишлари ва ортиқча сарф-харажат қилмасликлари ҳамда кундалик ишларидан қолмасликлари учун уларини
ўзларининг яшаб турган ҳудудга ташриф буюрдилар.

Аҳолига суд-ҳуқуқ соҳосида амалга оширилаётган ислоҳатлар шунингдек, жиноятчилик ва ҳуқуқбузарликларнинг олдини олиш, тадбиркорлик субъектлари ўртасидаги низолар, жамиятимизда оилани мустаҳкамлаш, уни асраб-авайлаш борасидаги фикрлар юритилди.

Тадбир давомида аҳолининг жиноий, фуқаролик, иқтисодий судларга оид мурожаатлари тингланди.

Овул фуқаролар йиғини аҳолиси томонидан берилган саволларга суд раислари томонидан ҳуқуқий тушунтиришлар берилди.

 

Дилшод Турдиев,

Учқудуқ туман иқтисодий суди раиси.

Олис ҳудудга суд раисларининг ташрифи

Учқудуқ туман иқтисодий суди, фуқаролик ҳамда жиноят ишлари бўйича туман судлари раислари томонидан жорий йилнинг 25 апрель куни Учқудуқ туманинг энг олис ҳудудларидан бири бўлган “Мингбулоқ” овул фуқаролар йиғинида сайёр қабул ва ҳуқуқий тарғибот тадбири ўтказилди.

 “Мингбулоқ” овул фуқаролар йиғини туман марказидан 70  км узоқликда, чўл ҳудудида жойлашган 398 нафарга яқин аҳоли истоқомат қилади.

Суд раислари овул фуқаролар йиғини аҳолисини туман марказига бориб-келишлари ва ортиқча сарф-харажат қилмасликлари ҳамда кундалик ишларидан қолмасликлари учун уларини ўзларининг яшаб турган ҳудудга ташриф буюрдилар.

Учқудуқ туманининг олис ҳудудларидан саналмиш “Мингбулов” овул фуқаролар йиғинида истиқомат қиладиган фуқароларимизга энг аввало бугунги кунда суд-ҳуқуқ соҳосида амалга оширилаётган ислоҳатлар ҳамда фуқароларимизни мурожаатларини жойида ҳал этиш, уларга ҳуқуқий кўмак бериш борасида атрофлича тушунтириш берилди.

Сайёр учрашувда туман ҳудудида содир этилган жиноятчилик ва ҳуқуқбузарликлар, туманда жиноятчилик профилактикасини янада такомиллаштириш, тадбиркорлик субъектлари ўртасидаги низолар, ажримларнинг олдини олиш, алимент ундириш билан боғлиқ масалалар бўйича суҳбатлашилди.

Овул фуқаролар йиғини аҳолисига ўзларини қизиқтирган масалалари ва мурожаатлари юзасидан тегишли ҳуқуқий тушунтиришлар берилди.

 

Акмал Қурбонов,

Жиноят ишлари бўйича Учқудуқ туман суди раиси. 

Ёшлар билан самимий учрашув

Ўқувчи ёшларнинг ҳуқуқий билим ва маданиятини янада ошириш, уларда қонунга ҳурматда бўлиш муносабатини шакллантириш, шунингдек ёшлар ўртасида ҳуқуқбузарлик ва жиноятчиликнинг олдини олиш мақсадида суд ва ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар ҳамда шаҳар халқ таълими бўлими ўртасида тузилган Меморандум ижросини таъминлаш мақсадида Зарафшон шаҳар судлари раислари томонидан Зарафшон шаҳридаги 3-умумий таълим мактаби ўқувчилари иштирокида “Касбим – келажагим”, “Инсон ҳуқуқлари – олий қадрият” мавзуларида “Судья ва ёшлар” учрашуви ташкил этилди.

Мазкур учрашув давомида ўқувчи ёшларларнинг ҳаётда ўз ўринларини топишлари, соғлом турмуш тарзини ташкил қилиш ва ёт ғояларга берилмаслик борасида зарур маслаҳатлар бериб ўтилди ва бу борада суд амалиётидан мисоллар келтирилди. 

 

Дилобар Эргашева,

Жиноят ишлари бўйича Томди туман суди раиси.

ИМТИЁЗЛИ ШАРТЛАРДА ЁШГА ДОИР ПЕНСИЯ ОЛИШ ҲУҚУҚИГА КИМЛАР ЭГА?

Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 46-моддасида, ҳар ким қариганда, меҳнат қобилиятини йўқотганда, ишсизликда, шунингдек боқувчисини йўқотганда ва қонунда назарда тутилган бошқа ҳолларда ижтимоий таъминот ҳуқуқига эгалиги белгиланган.

“Фуқароларнинг давлат пенсия таъминоти тўғрисида”ги Қонуни ва Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 592-сонли қарори билан тасдиқланган “Давлат пенсияларини тайинлаш ва тўлаш тартиби тўғрисида”ги Низом талабидан келиб чиқиб эндиликда, 2005 йилга қадарли фуқароларнинг меҳнат даврлари меҳнат дафтарчаси асосида ҳисобга олиниши, 2005 йилдан бошлаб эса, жамғариб бориладиган пенсия таъминоти бадаллари асосида иш стажини ҳисобга олиш амалиёти йўлга қўйилди. Шунингдек, айрим ҳужжатлар, шу жумладан иш ҳақи тўғрисидаги маълумотлар, меҳнат дафтарчаси, фуқаронинг шахсини тасдиқловчи ҳужжатлар электрон тизим орқали интеграциялашган ахборот тизимидан фойдаланган ҳолда аниқланиб, фуқароларнинг ортиқча оворагарчилик ҳолатларига барҳам берилди.

Лекин, амалиётда айрим тоифадаги фуқароларга имтиёзли шартларда ёшга доир пенсия тайинлашда ҳанузгача турли хил ёндашув ва тушунмовчиликлар юзага келмоқда. Хусусан, “Фуқароларнинг давлат пенсия таъминоти тўғрисида”ги Қонунининг 7-моддасида, эркаклар 60 ёшга тўлганда ва иш стажлари камида 25 йил бўлган тақдирда ҳамда аёллар 55 ёшга тўлганда ва иш стажлари камида 20 йил бўлган тақдирда умумий асосларда ёшга доир пенсия олиш ҳуқуқига эга бўлишлари белгиланган.

Мазкур қонуннинг 9-моддасига мувофиқ Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси тасдиқлайдиган рўйхатларга мувофиқ фуқароларнинг айрим тоифалари имтиёзли шартларда пенсия олиш ҳуқуқига эга бўладилар, чунончи:

Ёшидан қатъи назар пенсия олиш ҳуқуқини берадиган ишлаб чиқаришлар, муассасалар, ишлар, касблар ва лавозимларнинг 1-сонли рўйхати;

Умумий белгиланган ёшни 10 йилга қисқартирилган ҳолда пенсия олиш ҳуқуқини берадиган ишлаб чиқаришлар, муассасалар, ишлар, касблар, лавозимлар ва кўрсаткичларнинг 2-сонли рўйхати;

Умумий белгиланган ёшни 5 йилга қисқартирилган ҳолда пенсия олиш ҳуқуқини берадиган ишлаб чиқаришлар, муассасалар, ишлар, касблар, вазифалар ва кўрсаткичларнинг 3-сонли рўйхати.

Ўзбекистон Республикасининг “Фуқароларнинг давлат пенсия таъминоти тўғрисида”ги қонунининг 11-моддаси “а” бандида, меҳнат шароити ўта зарарли ва ўта оғир ишларда тўлиқ иш куни давомида банд бўлган ходимлар (2-сонли рўйхат, I қисм), шундан эркаклар – иш стажи камида 20 йил бўлиб, бундан камида 10 йили кўрсатиб ўтилган ишларга тўғри келган тақдирда, аёллар- иш стажи камида 15 йил бўлиб, бундан камида 7 йилу 6 ойи кўрсатиб ўтилган ишларга тўғри келган тақдирда умумий белгиланган ёшни 10 йилга қисқартирилган ҳолда имтиёзли шартларда ёшга доир пенсия олиш ҳуқуқига эга бўлиши;

Қонуннинг 12-моддаси “б” бандида меҳнат шароити зарарли ва оғир ишларда тўлиқ иш куни давомида банд бўлган ходимлар (3-сонли рўйхат,  I қисм), шундан эркаклар-иш стажи камида 25 йил бўлиб, бундан камида  12 йилу 6 ойи кўрсатиб ўтилган ишларга тўғри келган тақдирда, аёллар-иш стажи камида 20 йил бўлиб, бундан камида 10 йили кўрсатиб ўтилган ишларга тўғри келган тақдирда, умумий белгиланган ёшни 5 йилга қисқартирган ҳолда  пенсия олиш ҳуқуқига эга бўлиши белгиланган.

Вазирлар Маҳкамасининг 1994 йил 12 майдаги “Имтиёзли шартларда пенсияга чиқиш ҳуқуқини берувчи ишлаб чиқаришлар, муассасалар, ишлар, касблар, лавозимлар ва кўрсаткичларнинг рўйхатини тасдиқлаш тўғрисида”ги 250-сонли қарорининг 2-қисмида, 2-рўйхатнинг 1-қисми ва  3-рўйхатнинг 1-қисми иш ўрнини меҳнат шароитлари бўйича аттестациядан ўтказишни ҳисобга олган ҳолда, Ўзбекистон Республикаси Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлиги ҳамда Соғлиқни сақлаш вазирлиги белгилаган тартибда татбиқ этилиши белгиланган.

Ўзбекистон Республикаси меҳнат ва аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш вазирлиги, Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлигининг 2012 йил 25 январдаги 2-қ, 5-сонли қарори билан тасдиқланган Адлия вазирлиги томонидан 2012 йил 12 мартда 2337-сон билан рўйхатдан ўтказилган “Имтиёзли шартларда пенсия олиш ҳуқуқини берадиган ишлаб чиқаришлар, муассасалар, ишлар, касблар, лавозимлар ва кўрсаткичлар рўйхатларини қўллаш тартиби тўғрисида”ги Йўриқноманинг 5-бандида, 2-сон рўйхатнинг I-қисми ва 3-сон рўйхатнинг I-қисмида назарда тутилган ишчилар, касблар ва лавозимлар имтиёзли шартларда ёшга доир пенсияга чиқиш ҳуқуқидан, агар уларнинг меҳнат шароитлари Рўйхатларда кўрсатилган шартларга (кўрсаткичларга) мос бўлса фойдаланиши, ушбу мослик ташкилотларда иш ўринларининг аттестацияси натижалари билан қонунчиликда ўрнатилган тартибда тасдиқланиши лозимлиги;

27-бандида, болани парваришлаш таътилида бўлиш даври ёшга доир имтиёзли пенсия олиш ҳуқуқини берадиган махсус иш стажига қўшилмаслиги белгиланган.

Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2014 йил 15 сентябрдаги “Ходимлар меҳнатини муҳофаза қилиш чора-тадбирларини янада такомиллаштириш тўғрисида”ги 263-сонли Қарорининг 1-иловаси билан “Иш ўринларини меҳнат шароитлари ва асбоб-ускуналарнинг жароҳатлаш хавфлилиги юзасидан аттестациядан ўтказиш тартиби тўғрисида”ги Низомнинг 6-банди 3-хатбошида, имтиёзли шартларда пенсия олиш ҳуқуқини берадиган ишлаб чиқаришлар, муассасалар, ишлар, касблар, лавозимлар ва кўрсаткичлар рўйхатларида кўрсатилган барча иш ўринлари ва касблар аттестациядан ўтказилиши кераклиги;

45-банднинг 3-хатбошида, имтиёзли пенсия таъминотига бўлган ҳуқуқни баҳолаш ушбу Низомнинг 3а-иловасига мувофиқ белгиланиши кўрсатилган.

Низомнинг 3-а иловасида, талаб қилинадиган умумий ва махсус иш стажи бўлганда, ёшидан қатъи назар, пенсияга чиқиш ҳуқуқини берувчи ишлаб чиқаришлар, муассасалар, ишлар, касблар ва лавозимларнинг 1-рўйхати меҳнат шароитлари класслари 4 бўлиши, талаб қилинадиган умумий ва махсус иш стажи бўлганда умумий белгиланган ёшдан 10 йил олдин пенсияга чиқиш ҳуқуқини берувчи ишлаб чиқаришлар, муассасалар, ишлар, касблар, лавозимлар ва кўрсаткичларнинг 2-рўйхатида меҳнат шароитлари класслари 3.4 бўлиши, талаб қилинадиган умумий ва махсус иш стажи бўлганда умумий белгиланган ёшдан 5 йил олдин пенсияга чиқиш ҳуқуқини берувчи ишлаб чиқаришлар, муассасалар, ишлар, касблар, лавозимлар ва кўрсаткичларнинг 3-рўйхатида меҳнат шароитлари класслари 3.3 бўлиши белгиланган.

Демак, 1-рўйхатдан ташқари, 2 ва 3-рўйхатларда ишлаб имтиёзли пенсияга чиқиши ҳуқуқини берувчи касблар албатта шаҳодат картаси билан тасдиқланиши шарт. Иш ўрнини ҳар 5 йилда шаҳодат кўригидан ўтказиш, иш берувчининг зиммасига юклатилган.

Бироқ, айрим ҳолларда иш берувчилар томонидан номаълум сабабларга кўра иш ўринлари аттестациядан ўтказилмаганлиги фуқароларни имтиёзли пенсияга чиқиш ҳуқуқига ўз таъсирини кўрсатиб келмоқда. Бу ҳолатда фуқаролик судлари иш берувчи томонидан ходимларнинг айрим тоифалари учун белгиланган имтиёзли шартларда пенсия олиш ҳуқуқини берувчи иш ўрни аттестациядан ўтказилганлиги ҳақидаги ҳужжатлар мавжуд бўлмаганда, ўта зарарли ва ўта хавфли меҳнат шароитларида ишлаганлик фактини белгилашга ҳақли. Чунки, иш ўринларининг меҳнат шароитлари бўйича аттестациядан ўтказилмаганлиги ходимнинг айби эмаслигини инобатга олган ҳолда, фуқароларнинг бузилган ҳуқуқини тиклаш учун барча лозим бўлган чоралар кўрилиши лозим.

Фуқаронинг пенсия олиш ҳуқуқи пайдо бўлганидан сўнг  исталган пайтда пенсия тайинлашни сўраб яшаш жойидаги бюджетдан ташқари Пенсия жамғармаси бўлимларига мурожаат этиши мумкин.

Шунингдек, Ўзбекистон Республикаси Молия ва иқтисодиёт вазирлиги ҳузуридаги Пенсия жамғармаси бўлимларининг фуқароларни пенсия таъминоти билан боғлиқ қарорлари, мансабдор шахсларининг ҳаракатлари (ҳаракатсизлиги) устидан ҳам маъмурий судга шикоят қилиниши мумкин.

 

Азиза Рўзиева,

Навоий туманлараро маъмурий суди судьяси.

Жиноят ишлари бўйича Конимех туман судининг сайёр суд мажлиси тафсилотлари


Жорий йилнинг 25 апрель куни жиноят ишлари бўйича Конимех  туман суди томонидан туман Халқ таълим бўлими биносида 11 нафар шахсларга нисбатан бўлган маъмурий ҳуқуқбузарлик тоғрисида ишлар сайёр суд мажлисида кўриб чиқилди.

Бундай сайёр суд мажлисларини ўтказишдан кўзларган асосий мақсад содир этилган ҳар-бир жиноят ва ҳуқуқдузарликлар учун жазо муқаррарлигини етказиш орқали келгусида содир этилиши мумкин бўлган салбий ҳолатларни олдини олиш ва ҳуқуқбузарликлар профилактикасини ташкил этишдан иборатдир.

Шунингндек сайёр суд мажлиси якунида йиғилганларга ёшлар ва аҳолиси ўртасида вояга етмаганлар ўртасидаги жиноятчиликнинг олдини олиш, суд ҳуқуқ соҳасига киритилган ўзгартиришлар, коррупцияга оид жиноятларни олдини олиш ва Одам савдосига қарши курашиш борасида тегишли тушунтиришлар ҳам бериб ўтилди.

 

Шерзод Мамиров,

Жиноят ишлари бўйича Конимех туман суди судьяси.

image

Сўнгги янгиликлар

Конимех туманида сайёр суд мажлиси ташкил этилди

Конимех туман “Зафаробод” маҳалласи биносида бўлиб ўтган сайёр суд мажлисида Жиноят ишлари бўйича Конимех туман суди томонидан 30 нафар фуқароларга нисбатан бўлган маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисида ишлар кўриб чиқилди.

Бундай сайёр суд мажлисларини ўтказишдан кўзларган асосий мақсад содир этилган ҳар-бир жиноят ва ҳуқуқбузарлик учун жазо муқаррарлигини етказиш орқали келгусида содир этилиши мумкин бўлган салбий оқибатларни олдини олиш ва ҳуқуқбузарликлар профилактикасини ташкил этишдан иборатдир.

Шунингдек, йиғилганларга суд-ҳуқуқ тизимида амалга оширилган ислоҳотлар ҳамда Ўзбекистон Республикаси Жиноят, Фуқаролик Иқтисодий процессуал кодексларига киритилган ўзгартириш ва қўшимчаларнинг мазмуни, судларга мурожаат қилиш тартиби, фуқароларда қонунга ҳурматда бўлиш муносабатини шакллантириш, шунингдек улар ўртасида ҳуқуқбузарлик ва жиноятчиликнинг олдини олиш мақсадида ҳуқуқий тарғибот тадбири ўтказилди.

Шундан сўнг маърузачилар тадбир иштирокчиларининг саволларига тегишли тушунтириш ва жавоб беришди.

 

Ҳабибулло Тўхтаев,

Жиноят ишлари бўйича Конимех туман суди раиси.

Навбатдаги сайёр қабул ва тарғибот тадбири тафсилотлари

Учқудуқ туман иқтисодий суди, фуқаролик ва жиноят ишлари бўйича туман судлари томонидан туманинг энг олис ҳудудларидан бири бўлган “Алтинтау” овул фуқаролар йиғинида сайёр қабул ва ҳуқуқий тарғибот тадбири ўтказилди.

Сайёр қабуллар фуқароларниг вақтини тежаш учун муҳум аҳамият касб этади.

“Алтинтау” овул фуқаролар йиғини туман марказидан 70 км узоқликда, чўл ҳудудида жойлашган 590 нафарга яқин аҳоли истоқомат қилади.

Суд раислари овул фуқаролар йиғини аҳолисини туман марказига бориб-келишлари ва ортиқча сарф-харажат қилмасликлари ҳамда кундалик ишларидан қолмасликлари учун уларини
ўзларининг яшаб турган ҳудудга ташриф буюрдилар.

Аҳолига суд-ҳуқуқ соҳосида амалга оширилаётган ислоҳатлар шунингдек, жиноятчилик ва ҳуқуқбузарликларнинг олдини олиш, тадбиркорлик субъектлари ўртасидаги низолар, жамиятимизда оилани мустаҳкамлаш, уни асраб-авайлаш борасидаги фикрлар юритилди.

Тадбир давомида аҳолининг жиноий, фуқаролик, иқтисодий судларга оид мурожаатлари тингланди.

Овул фуқаролар йиғини аҳолиси томонидан берилган саволларга суд раислари томонидан ҳуқуқий тушунтиришлар берилди.

 

Дилшод Турдиев,

Учқудуқ туман иқтисодий суди раиси.

Олис ҳудудга суд раисларининг ташрифи

Учқудуқ туман иқтисодий суди, фуқаролик ҳамда жиноят ишлари бўйича туман судлари раислари томонидан жорий йилнинг 25 апрель куни Учқудуқ туманинг энг олис ҳудудларидан бири бўлган “Мингбулоқ” овул фуқаролар йиғинида сайёр қабул ва ҳуқуқий тарғибот тадбири ўтказилди.

 “Мингбулоқ” овул фуқаролар йиғини туман марказидан 70  км узоқликда, чўл ҳудудида жойлашган 398 нафарга яқин аҳоли истоқомат қилади.

Суд раислари овул фуқаролар йиғини аҳолисини туман марказига бориб-келишлари ва ортиқча сарф-харажат қилмасликлари ҳамда кундалик ишларидан қолмасликлари учун уларини ўзларининг яшаб турган ҳудудга ташриф буюрдилар.

Учқудуқ туманининг олис ҳудудларидан саналмиш “Мингбулов” овул фуқаролар йиғинида истиқомат қиладиган фуқароларимизга энг аввало бугунги кунда суд-ҳуқуқ соҳосида амалга оширилаётган ислоҳатлар ҳамда фуқароларимизни мурожаатларини жойида ҳал этиш, уларга ҳуқуқий кўмак бериш борасида атрофлича тушунтириш берилди.

Сайёр учрашувда туман ҳудудида содир этилган жиноятчилик ва ҳуқуқбузарликлар, туманда жиноятчилик профилактикасини янада такомиллаштириш, тадбиркорлик субъектлари ўртасидаги низолар, ажримларнинг олдини олиш, алимент ундириш билан боғлиқ масалалар бўйича суҳбатлашилди.

Овул фуқаролар йиғини аҳолисига ўзларини қизиқтирган масалалари ва мурожаатлари юзасидан тегишли ҳуқуқий тушунтиришлар берилди.

 

Акмал Қурбонов,

Жиноят ишлари бўйича Учқудуқ туман суди раиси. 

Ёшлар билан самимий учрашув

Ўқувчи ёшларнинг ҳуқуқий билим ва маданиятини янада ошириш, уларда қонунга ҳурматда бўлиш муносабатини шакллантириш, шунингдек ёшлар ўртасида ҳуқуқбузарлик ва жиноятчиликнинг олдини олиш мақсадида суд ва ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар ҳамда шаҳар халқ таълими бўлими ўртасида тузилган Меморандум ижросини таъминлаш мақсадида Зарафшон шаҳар судлари раислари томонидан Зарафшон шаҳридаги 3-умумий таълим мактаби ўқувчилари иштирокида “Касбим – келажагим”, “Инсон ҳуқуқлари – олий қадрият” мавзуларида “Судья ва ёшлар” учрашуви ташкил этилди.

Мазкур учрашув давомида ўқувчи ёшларларнинг ҳаётда ўз ўринларини топишлари, соғлом турмуш тарзини ташкил қилиш ва ёт ғояларга берилмаслик борасида зарур маслаҳатлар бериб ўтилди ва бу борада суд амалиётидан мисоллар келтирилди. 

 

Дилобар Эргашева,

Жиноят ишлари бўйича Томди туман суди раиси.

ИМТИЁЗЛИ ШАРТЛАРДА ЁШГА ДОИР ПЕНСИЯ ОЛИШ ҲУҚУҚИГА КИМЛАР ЭГА?

Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 46-моддасида, ҳар ким қариганда, меҳнат қобилиятини йўқотганда, ишсизликда, шунингдек боқувчисини йўқотганда ва қонунда назарда тутилган бошқа ҳолларда ижтимоий таъминот ҳуқуқига эгалиги белгиланган.

“Фуқароларнинг давлат пенсия таъминоти тўғрисида”ги Қонуни ва Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 592-сонли қарори билан тасдиқланган “Давлат пенсияларини тайинлаш ва тўлаш тартиби тўғрисида”ги Низом талабидан келиб чиқиб эндиликда, 2005 йилга қадарли фуқароларнинг меҳнат даврлари меҳнат дафтарчаси асосида ҳисобга олиниши, 2005 йилдан бошлаб эса, жамғариб бориладиган пенсия таъминоти бадаллари асосида иш стажини ҳисобга олиш амалиёти йўлга қўйилди. Шунингдек, айрим ҳужжатлар, шу жумладан иш ҳақи тўғрисидаги маълумотлар, меҳнат дафтарчаси, фуқаронинг шахсини тасдиқловчи ҳужжатлар электрон тизим орқали интеграциялашган ахборот тизимидан фойдаланган ҳолда аниқланиб, фуқароларнинг ортиқча оворагарчилик ҳолатларига барҳам берилди.

Лекин, амалиётда айрим тоифадаги фуқароларга имтиёзли шартларда ёшга доир пенсия тайинлашда ҳанузгача турли хил ёндашув ва тушунмовчиликлар юзага келмоқда. Хусусан, “Фуқароларнинг давлат пенсия таъминоти тўғрисида”ги Қонунининг 7-моддасида, эркаклар 60 ёшга тўлганда ва иш стажлари камида 25 йил бўлган тақдирда ҳамда аёллар 55 ёшга тўлганда ва иш стажлари камида 20 йил бўлган тақдирда умумий асосларда ёшга доир пенсия олиш ҳуқуқига эга бўлишлари белгиланган.

Мазкур қонуннинг 9-моддасига мувофиқ Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси тасдиқлайдиган рўйхатларга мувофиқ фуқароларнинг айрим тоифалари имтиёзли шартларда пенсия олиш ҳуқуқига эга бўладилар, чунончи:

Ёшидан қатъи назар пенсия олиш ҳуқуқини берадиган ишлаб чиқаришлар, муассасалар, ишлар, касблар ва лавозимларнинг 1-сонли рўйхати;

Умумий белгиланган ёшни 10 йилга қисқартирилган ҳолда пенсия олиш ҳуқуқини берадиган ишлаб чиқаришлар, муассасалар, ишлар, касблар, лавозимлар ва кўрсаткичларнинг 2-сонли рўйхати;

Умумий белгиланган ёшни 5 йилга қисқартирилган ҳолда пенсия олиш ҳуқуқини берадиган ишлаб чиқаришлар, муассасалар, ишлар, касблар, вазифалар ва кўрсаткичларнинг 3-сонли рўйхати.

Ўзбекистон Республикасининг “Фуқароларнинг давлат пенсия таъминоти тўғрисида”ги қонунининг 11-моддаси “а” бандида, меҳнат шароити ўта зарарли ва ўта оғир ишларда тўлиқ иш куни давомида банд бўлган ходимлар (2-сонли рўйхат, I қисм), шундан эркаклар – иш стажи камида 20 йил бўлиб, бундан камида 10 йили кўрсатиб ўтилган ишларга тўғри келган тақдирда, аёллар- иш стажи камида 15 йил бўлиб, бундан камида 7 йилу 6 ойи кўрсатиб ўтилган ишларга тўғри келган тақдирда умумий белгиланган ёшни 10 йилга қисқартирилган ҳолда имтиёзли шартларда ёшга доир пенсия олиш ҳуқуқига эга бўлиши;

Қонуннинг 12-моддаси “б” бандида меҳнат шароити зарарли ва оғир ишларда тўлиқ иш куни давомида банд бўлган ходимлар (3-сонли рўйхат,  I қисм), шундан эркаклар-иш стажи камида 25 йил бўлиб, бундан камида  12 йилу 6 ойи кўрсатиб ўтилган ишларга тўғри келган тақдирда, аёллар-иш стажи камида 20 йил бўлиб, бундан камида 10 йили кўрсатиб ўтилган ишларга тўғри келган тақдирда, умумий белгиланган ёшни 5 йилга қисқартирган ҳолда  пенсия олиш ҳуқуқига эга бўлиши белгиланган.

Вазирлар Маҳкамасининг 1994 йил 12 майдаги “Имтиёзли шартларда пенсияга чиқиш ҳуқуқини берувчи ишлаб чиқаришлар, муассасалар, ишлар, касблар, лавозимлар ва кўрсаткичларнинг рўйхатини тасдиқлаш тўғрисида”ги 250-сонли қарорининг 2-қисмида, 2-рўйхатнинг 1-қисми ва  3-рўйхатнинг 1-қисми иш ўрнини меҳнат шароитлари бўйича аттестациядан ўтказишни ҳисобга олган ҳолда, Ўзбекистон Республикаси Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлиги ҳамда Соғлиқни сақлаш вазирлиги белгилаган тартибда татбиқ этилиши белгиланган.

Ўзбекистон Республикаси меҳнат ва аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш вазирлиги, Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлигининг 2012 йил 25 январдаги 2-қ, 5-сонли қарори билан тасдиқланган Адлия вазирлиги томонидан 2012 йил 12 мартда 2337-сон билан рўйхатдан ўтказилган “Имтиёзли шартларда пенсия олиш ҳуқуқини берадиган ишлаб чиқаришлар, муассасалар, ишлар, касблар, лавозимлар ва кўрсаткичлар рўйхатларини қўллаш тартиби тўғрисида”ги Йўриқноманинг 5-бандида, 2-сон рўйхатнинг I-қисми ва 3-сон рўйхатнинг I-қисмида назарда тутилган ишчилар, касблар ва лавозимлар имтиёзли шартларда ёшга доир пенсияга чиқиш ҳуқуқидан, агар уларнинг меҳнат шароитлари Рўйхатларда кўрсатилган шартларга (кўрсаткичларга) мос бўлса фойдаланиши, ушбу мослик ташкилотларда иш ўринларининг аттестацияси натижалари билан қонунчиликда ўрнатилган тартибда тасдиқланиши лозимлиги;

27-бандида, болани парваришлаш таътилида бўлиш даври ёшга доир имтиёзли пенсия олиш ҳуқуқини берадиган махсус иш стажига қўшилмаслиги белгиланган.

Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2014 йил 15 сентябрдаги “Ходимлар меҳнатини муҳофаза қилиш чора-тадбирларини янада такомиллаштириш тўғрисида”ги 263-сонли Қарорининг 1-иловаси билан “Иш ўринларини меҳнат шароитлари ва асбоб-ускуналарнинг жароҳатлаш хавфлилиги юзасидан аттестациядан ўтказиш тартиби тўғрисида”ги Низомнинг 6-банди 3-хатбошида, имтиёзли шартларда пенсия олиш ҳуқуқини берадиган ишлаб чиқаришлар, муассасалар, ишлар, касблар, лавозимлар ва кўрсаткичлар рўйхатларида кўрсатилган барча иш ўринлари ва касблар аттестациядан ўтказилиши кераклиги;

45-банднинг 3-хатбошида, имтиёзли пенсия таъминотига бўлган ҳуқуқни баҳолаш ушбу Низомнинг 3а-иловасига мувофиқ белгиланиши кўрсатилган.

Низомнинг 3-а иловасида, талаб қилинадиган умумий ва махсус иш стажи бўлганда, ёшидан қатъи назар, пенсияга чиқиш ҳуқуқини берувчи ишлаб чиқаришлар, муассасалар, ишлар, касблар ва лавозимларнинг 1-рўйхати меҳнат шароитлари класслари 4 бўлиши, талаб қилинадиган умумий ва махсус иш стажи бўлганда умумий белгиланган ёшдан 10 йил олдин пенсияга чиқиш ҳуқуқини берувчи ишлаб чиқаришлар, муассасалар, ишлар, касблар, лавозимлар ва кўрсаткичларнинг 2-рўйхатида меҳнат шароитлари класслари 3.4 бўлиши, талаб қилинадиган умумий ва махсус иш стажи бўлганда умумий белгиланган ёшдан 5 йил олдин пенсияга чиқиш ҳуқуқини берувчи ишлаб чиқаришлар, муассасалар, ишлар, касблар, лавозимлар ва кўрсаткичларнинг 3-рўйхатида меҳнат шароитлари класслари 3.3 бўлиши белгиланган.

Демак, 1-рўйхатдан ташқари, 2 ва 3-рўйхатларда ишлаб имтиёзли пенсияга чиқиши ҳуқуқини берувчи касблар албатта шаҳодат картаси билан тасдиқланиши шарт. Иш ўрнини ҳар 5 йилда шаҳодат кўригидан ўтказиш, иш берувчининг зиммасига юклатилган.

Бироқ, айрим ҳолларда иш берувчилар томонидан номаълум сабабларга кўра иш ўринлари аттестациядан ўтказилмаганлиги фуқароларни имтиёзли пенсияга чиқиш ҳуқуқига ўз таъсирини кўрсатиб келмоқда. Бу ҳолатда фуқаролик судлари иш берувчи томонидан ходимларнинг айрим тоифалари учун белгиланган имтиёзли шартларда пенсия олиш ҳуқуқини берувчи иш ўрни аттестациядан ўтказилганлиги ҳақидаги ҳужжатлар мавжуд бўлмаганда, ўта зарарли ва ўта хавфли меҳнат шароитларида ишлаганлик фактини белгилашга ҳақли. Чунки, иш ўринларининг меҳнат шароитлари бўйича аттестациядан ўтказилмаганлиги ходимнинг айби эмаслигини инобатга олган ҳолда, фуқароларнинг бузилган ҳуқуқини тиклаш учун барча лозим бўлган чоралар кўрилиши лозим.

Фуқаронинг пенсия олиш ҳуқуқи пайдо бўлганидан сўнг  исталган пайтда пенсия тайинлашни сўраб яшаш жойидаги бюджетдан ташқари Пенсия жамғармаси бўлимларига мурожаат этиши мумкин.

Шунингдек, Ўзбекистон Республикаси Молия ва иқтисодиёт вазирлиги ҳузуридаги Пенсия жамғармаси бўлимларининг фуқароларни пенсия таъминоти билан боғлиқ қарорлари, мансабдор шахсларининг ҳаракатлари (ҳаракатсизлиги) устидан ҳам маъмурий судга шикоят қилиниши мумкин.

 

Азиза Рўзиева,

Навоий туманлараро маъмурий суди судьяси.

Жиноят ишлари бўйича Конимех туман судининг сайёр суд мажлиси тафсилотлари


Жорий йилнинг 25 апрель куни жиноят ишлари бўйича Конимех  туман суди томонидан туман Халқ таълим бўлими биносида 11 нафар шахсларга нисбатан бўлган маъмурий ҳуқуқбузарлик тоғрисида ишлар сайёр суд мажлисида кўриб чиқилди.

Бундай сайёр суд мажлисларини ўтказишдан кўзларган асосий мақсад содир этилган ҳар-бир жиноят ва ҳуқуқдузарликлар учун жазо муқаррарлигини етказиш орқали келгусида содир этилиши мумкин бўлган салбий ҳолатларни олдини олиш ва ҳуқуқбузарликлар профилактикасини ташкил этишдан иборатдир.

Шунингндек сайёр суд мажлиси якунида йиғилганларга ёшлар ва аҳолиси ўртасида вояга етмаганлар ўртасидаги жиноятчиликнинг олдини олиш, суд ҳуқуқ соҳасига киритилган ўзгартиришлар, коррупцияга оид жиноятларни олдини олиш ва Одам савдосига қарши курашиш борасида тегишли тушунтиришлар ҳам бериб ўтилди.

 

Шерзод Мамиров,

Жиноят ишлари бўйича Конимех туман суди судьяси.

image
Skip to content