Кейинги йилларда
мамлакатимизда суд ҳокимияти мустақиллигини, судлар фаолиятида очиқлик ва
шаффофликни таъминлаш бўйича изчил ислоҳотлар амалга оширилмоқда, бу фуқаролар
ҳамда тадбиркорлик субъектларининг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатларини ҳимоя
қилиш кафолатларини кучайтиришга хизмат қилади.
Шу билан бирга суд ишларини
юритишда тарафларнинг тортишуви принципини, давлат манфаатлари самарали ҳимоя
қилинишини таъминлаш судлар томонидан фуқаролик, иқтисодий ва маъмурий ишларни
кўришда прокурорнинг иштирокига, шунингдек ишларни кўриб чиқиш натижалари
бўйича қабул қилинган суд ҳужжатлари устидан шикоят қилишга тааллуқли
процессуал нормалар янада аниқлаштирилишини тақозо этмоқда.
Шу сабабли Ўзбекистон
Республикасининг “Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига судларда
ишларни кўришда прокурорнинг ваколатларини таъминлашга қаратилган ўзгартириш ва
қўшимчалар киритиш тўғрисида”ги ЎРҚ-968-сон Қонуни билан Ўзбекистон
Республикасининг Фуқаролик процессуал кодексига давлатнинг қонун билан
қўриқланадиган манфаатларини ҳимоя қилиш мақсадида прокурорнинг ерга оид
ҳуқуқий муносабатлар, давлат мулки, давлатга етказилган зарарнинг ўрнини қоплаш
ва давлат бюджетидан ундирувлар билан боғлиқ ишларда иштирок этиш ҳуқуқини,
шунингдек давлат манфаатларини ҳимоя қилиш учун судга ариза билан мурожаат
қилиш ҳуқуқини назарда тутувчи ўзгартириш ва қўшимчалар киритилмоқда.
Ўзбекистон Республикасининг
Фуқаролик процессуал кодексида, Ўзбекистон Республикасининг Иқтисодий
процессуал кодексида ва Ўзбекистон Республикасининг Маъмурий суд ишларини
юритиш тўғрисидаги кодексида прокурорнинг суд муҳокамасининг вақти ва жойи
тўғрисида прокурор тегишли тарзда хабардор қилинмасдан кўрилган, қонунда
прокурорнинг иштирок этиши назарда тутилган ишлар бўйича кассация протести,
тафтиш тартибида протест келтириш тўғрисидаги масалани ҳал қилиш учун тегишли
судлардан ишларни талаб қилиб олишга бўлган ҳуқуқи белгиланмоқда, шунингдек
мазкур тоифадаги ишларни кўриш якунлари бўйича чиқарилган суд ҳужжатлари
устидан шикоят қилиш тартиби аниқлаштирилмоқда.
Ушбу Қонун прокуратура
органларининг одил судловни амалга оширишга кўмаклашиш борасидаги фаолияти
самарадорлигини янада оширишга, фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликларини, жамият
ҳамда давлатнинг қонун билан қўриқланадиган манфаатларини тўлақонли ҳимоя
қилишга, шунингдек судларда ишларни муҳокама қилишда қонунийликни
мустаҳкамлашга хизмат қилади.
Ўзбекистон Республикасининг
2018-йил 25-январда қабул қилинган ЎРҚ-462-сонли Қонуни билан тасдиқланган
Ўзбекистон Республикасининг Маъмурий суд ишларини юритиш тўғрисидаги кодексига
қуйидаги ўзгартириш ва қўшимчалар киритилмоқда:
1) 148-модданинг учинчи
қисмидаги “учинчи шахслар” деган сўзлар “ва ишда иштирок этувчи бошқа шахслар”
деган сўзлар билан алмаштирилмоқда:
2) 2301-модданинг матни
“прокурор иштирокида кўрилган ишлар бўйича” деган сўзлардан кейин “ёхуд қонунда
прокурорнинг иштирок этиши назарда тутилган бўлиб, бироқ у суд муҳокамасининг
вақти ва жойи тўғрисида тегишли тарзда хабардор қилинмасдан кўрилган ишлар
бўйича” деган сўзлар билан тўлдирилмоқда:
3) 249-модда учинчи қисмининг
учинчи хатбошиси “прокурор иштирокида кўрилган иш бўйича” деган сўзлардан кейин
“ёки қонунда прокурорнинг иштирок этиши назарда тутилган бўлиб, бироқ у суд
муҳокамасининг вақти ва жойи тўғрисида тегишли тарзда хабардор қилинмасдан
кўрилган иш бўйича” деган сўзлар билан тўлдирилмоқда:
4) 260-модданинг иккинчи
қисми “прокурор иштирокида кўрилган ишлар бўйича” деган сўзлардан кейин “ёхуд
қонунда прокурорнинг иштирок этиши назарда тутилган бўлиб, бироқ у суд
муҳокамасининг вақти ва жойи тўғрисида тегишли тарзда хабардор қилинмасдан
кўрилган ишлар бўйича” деган сўзлар билан тўлдирилмоқда:
Ушбу Қонун
расмий эълон қилинган кундан эътиборан кучга киради.
Фазлиддин Сануқолов,
Навоий
туманлараро маъмурий судининг судьяси.
