Маъмурий судлар фаолиятида Конституция нормаларини тўғридан-тўғри қўлланилиши фуқаролар ва юридик шахсларнинг ҳуқуқ ва манфаатларини ҳимоя қилишга хизмат қилади
Қонун устуворлигини таъминлаш орқали халқ фаровонлигига эришиш мумкин. Мамлакат тараққиёти қабул қилинган меъёрий ҳужжатларнинг амалдаги ифодасига ҳам узвий боғлиқ, бу инсон қадр-қиммати ҳимоясининг ҳуқуқий кафолатига айланади.
Суд ҳокимияти мустақиллигини таъминлаш, фуқаролар ҳуқуқ ва эркинликларини ишончли ҳимоя қилиш бугун давлат сиёсатининг асосий устувор йўналишларидан бири ҳисобланиб, бу тамойил янги таҳрирда қабул қилинган Ўзбекистон Республикаси Конституциясида ўз ифодасини топган.
Конституция мамлакатнинг бутун ҳудудида олий юридик кучга эга эканлиги уни барча қонунлардан устун туришини англатади.
Фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликлари суд орқали ишончли ҳимоя қилиниши ва одил судловни амалга оширишда Ўзбекистон Республикаси Конституцияси нормаларини тўғридан-тўғри қўллаш ўзининг ижобий самарасини бермоқда.
Статистик маълумотларга кўра Навоий туманлараро маъмурий суди томонидан 2024 йилнинг 9 ойи давомида жами 679 та маъмурий иш кўрилган бўлиб, мазкур ишлар бўйича жами 347 ҳолатда Конституция нормалари тўғридан тўғри қўллаган.
Суд амалиётидан кўринишича, маъмурий судлар томонидан Конституциянинг 55-моддасида белгиланган, ҳар кимга ўз ҳуқуқ ва эркинликларини суд орқали ҳимоя қилиш, давлат органларининг ҳамда бошқа ташкилотларнинг, улар мансабдор шахсларининг қонунга хилоф қарорлари, ҳаракатлари ва ҳаракатсизлиги устидан судга шикоят қилиш ҳуқуқи кафолатланишини кўрсатиб келаётган бўлса, низонинг туридан келиб чиқиб тегишлилигига кўра Конституциянинг 15,41,46,63,67 каби бошқа моддалари ҳам қўлланилмоқда.
Шунингдек, Конституциянинг 15-ва 54-моддаларига мувофиқ, Ўзбекистон Республикасида Конституция ва қонунларнинг устунлиги сўзсиз тан олиниши ва инсон ҳуқуқ ва эркинликларни таъминлаш давлатнинг олий мақсади эканлигининг белгиланиши, ҳар бир фуқаронинг Конституция ва қонунларда мустаҳкамланган ҳуқуқлари ва эркинликларини таъминлашга бевосита хизмат қилади.
Мазкур конституцион тамойиллар давлат органлари, уларнинг мансабдор шахслари, шу жумладан судлар томонидан Конституция нормаларини ҳуқуқни қўллаш амалиётида бевосита тадбиқ этиб, Конституцияда белгиланган нормаларни аниқ кўрсатган ҳолда қарорлар қабул қилишини англатади.
Ваҳоланки, Ўзбекистон Республикаси Маъмурий суд ишларини юритиш тўғрисидаги кодексининг 15-моддасида, суд маъмурий ишларни Ўзбекистон Республикаси Конституцияси ва қонунлари, бошқа қонунчилик ҳужжатлари, шунингдек Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномалари асосида ҳал қилишининг белгиланганлиги маъмурий суд ишларини юритишнинг муҳим бир принципи сифатида эътироф этилган.
Фуқароларнинг ҳар томонлама ҳуқуқ ва эркинликларини кафолатловчи Бош қомусимизнинг ҳар бир боби халқ манфаатини кўзлаб қабул қилинган, зеро унда халқ ҳуқуқлари жамиятда устун қўйилганлигини кўришимиз мумкин.
Азиза Рўзиева,
Навоий туманлараро маъмурий суди судьяси