Фуқаролик процессида соддалаштирилган тартибда иш юритиш моҳияти
Ўзбекистон Республикасида амалга оширилаётган суд-ҳуқуқ ислоҳотлари, энг аввало фуқароларга ўз ҳуқуқлари ва қонуний манфаатларини суд орқали ҳимоя қила олишлари учун кенг имконият ва шароитлар яратди. Шунга мутаносиб равишда судларда иш юритиш тартибини имкон даражасида соддалаштириш ва ихчамлаштириш, фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликларини ишончли ҳимоя қилинишини кафолатлаш ҳамда фуқароларнинг одил судловга тўсқинликсиз эришишини таъминлашда судда иш юритишнинг соддалаштирилган тартибини жорий этиш муҳим ўрин тутади.
Бугунги кунда фуқаролик ишларини соддалаштирилган тартибда кўриб чиқишни жорий этилиши суд жараёнларини тезлаштириш билан бирга вақтдан унумли фойдаланиш, судлар фаолиятида иш юкламаларини камайтиришга эришилди. Биринчи навбатда тарафларга низоларни одил суд орқали ҳал этиш имконини яратиш билан бирга уларнинг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш учун ҳуқуқий асос яратилди.
Соддалаштирилган тартибда иш юритишнинг қонунчиликка киритилган ўзгартириш ва қўшимчаларига эътибор қаратадиган бўлсак, Ўзбекистон Республикасининг 2021 йил 16 сентябрдаги “Судга мурожаат қилиш учун янада қулай шароитлар яратилиши ва фуқаролик процессига соддалаштирилган иш юритиш тартиби жорий этилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида”ги ЎРҚ-716-сонли Қонуни билан Ўзбекистон Республикаси Фуқаролик процессуал кодексига тегишли ўзгартириш ва қўшимчалар киритилган.
Ўзбекистон Республикаси Фуқаролик процессуал кодексининг 2792-моддасига кўра, агар даъвонинг баҳоси юридик шахсларга нисбатан базавий ҳисоблаш миқдорининг йигирма бараваридан, якка тартибдаги тадбиркорларга нисбатан ўн бараваридан, жисмоний шахсларга нисбатан эса беш бараваридан ошмаса, даъво аризалари бўйича ишлар соддалаштирилган иш юритиш тартибида кўриб чиқилиши лозим.
Ушбу тартибнинг жорий этилиши мамлакатимизда суд-ҳуқуқ соҳасида амалга оширилаётган ислохотларнинг амалий натижаси бўлиб фуқароларнинг ҳуқуқ ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш учун хизмат қилади.
Анвар Жумаев
Фуқаролик ишлари бўйича
Учқудуқ туман суди раиси