СУД ТИЗИМИДАГИ ИСЛОХОТЛАР – ИНСОН ҚАДРИ УЧУН
Фуқароларга янада қулайлик яратиш ва фуқароларнинг ортиқча оворагарчилигини олдини олиш мақсадида суд тизимида “ягона дарча” принципи жорий қилинди.
Суд тизимида “ягона дарча” принципининг жорий қилиниши натижасида маъмурий судларда;
– талаб судга тааллуқлилик қоидалари бузилган ҳолда маъмурий судга тақдим этилган бўлса, ариза (шикоят) тааллуқлилигига кўра фуқаролик ишлари бўйича судга ёки иқтисодий судга кўриб чиқиш учун ўтказилади.
– агар ариза (шикоят) судга тааллуқлилик қоидаларини бузган ҳолда иш юритишга қабул қилинганлиги ишни кўриб чиқиш чоғида аниқланса, маъмурий суд иш материалларини судга тааллуқлилигига кўра фуқаролик ишлари бўйича судга ёки иқтисодий судга кўриб чиқиш учун ўтказиш ва маъмурий суд ишини юритишни тугатиш тўғрисида ажрим чиқаради.
– аризани (шикоятни), иш материалларини маъмурий суддан судга тааллуқлилигига кўра бошқа судга ўтказиш тўғрисидаги ажрим устидан шикоят қилиниши (протест келтирилиши) мумкин.
– маъмурий суддан тааллуқлилигига кўра бошқа судга ўтказилган ариза (шикоят), иш материаллари ўзига ўтказилган суд томонидан қабул қилиб олиниши керак.
– Ўзбекистон Республикасида судлар ўртасида судга тааллуқлилик тўғрисидаги низоларга йўл қўйилмаслиги қатий белгилаб қўйилди.
Бундан ташқари, 2023 йил 16 март кунига қадар манфаатдор шахслар маъмурий органнинг, фуқаролар ўзини ўзи бошқариш органининг, улар мансабдор шахсларининг қарори, ҳаракати (ҳаракатсизлиги) устидан ариза (шикоят) манфаатдор шахсга ўзининг ҳуқуқлари, эркинликлари ва қонуний манфаатлари бузилганлиги тўғрисида маълум бўлган пайтдан эътиборан уч ой ичида судга берилиши мумкин эди, бу эса манфаатдор шахсларнинг бузилган ҳуқулари тиклаш юзасидан маъмурий органнинг, фуқаролар ўзини ўзи бошқариш органининг, улар мансабдор шахсларининг қарорлари, ҳаракати (ҳаракатсизлиги) устидан маъмурий судларга шикоят қилиш юзасидан бир мунча чекловларни юзага келтираётган эди.
Суд тизимида олиб борилаётган ўзгаришлар, айниқса маъмурий судга мурожаат қилишда, маъмурий органнинг, фуқаролар ўзини ўзи бошқариш органининг, улар мансабдор шахсларининг қарори, ҳаракати (ҳаракатсизлиги) манфаатдор шахснинг ҳуқуқлари ва қонун билан қўриқланадиган манфаатларини бузганда, манфаатдор шахснинг ҳуқуқлари, эркинликларини амалга оширишга ва қонуний манфаатларини рўёбга чиқаришга тўсиқлар вужудга келтирганжа, манфаатдор шахснинг зиммасига қонунга хилоф равишда бирор-бир мажбурият юклаганда, манфаатдор шахснинг у ёки бу соҳадаги фаолиятни амалга ошириши учун бошқа тўсиқлар вужудга келтирганда маъмурий органнинг, фуқаролар ўзини ўзи бошқариш органининг қарорларини ҳақиқий эмас, улар мансабдор шахсларининг ҳаракатларини (ҳаракатсизлигини) қонунга хилоф деб топиш тўғрисида ариза (шикоят) билан ўзининг ҳуқуқлари, эркинликлари ва қонуний манфаатлари бузилганлиги тўғрисида маълум бўлган пайтдан эътиборан олти ой ичида судга берилиши мумкинлиги юзасидан ўзгартиришлар киритилди.
Фазлиддин Саноқулов
Навоий туманлараро маъмурий суди судьяси