Қидирув:

Давлат божи ставкалари қўлланилиши мавзусида семинар машғулоти ўтказилди

Навоий вилоят фуқаролик ишлари бўйича судлов ҳайъати судьялари ва туманлараро (туман) судлари раислари ва судьялари  иштирокида давлат божи ставкалари қўлланилишида судлар томонидан хато-камчиликларга йўл қўйилишини олдини олиш ва мониторинг ўтказиш мақсадида вилоят суди ишчи гурухи томонидан фуқаролик ишлари бўйича вилоятнинг туманлараро, туман судларида 2021-2022 йилларда давлат божини ставкалари қўлланилиши аҳволини ўрганиш натижалари муҳокама қилинди.

 

Йиғилшдада, вилоят суди раиси Х.Кудратов раислик қилиб, ўрганишдан мақсад судларда давлат божи ставкалари қўлланилиши, давлат божи ундирувини ижрога қаратишда ягона суд амалиёти шакллантириш эканлиги, суд қарорларини қабул қилишда судлар тарафлар ўртасида қонунда белгиланган тартибда суд ҳаражатларини тақсимлаш, ҳал қилув қарорининг асослантириш қисмида тараф тўлаган давлат божи ва унинг ундирилиши лозим бўлган қисмини муҳокама қилиш, суд қарорларини ўз вақтида ижрога қаратиш чораларини кўриш лозимлиги таъкидлади.

Одам савдоси – аср муаммоси

ХХI асрнинг жиддий муаммолари қаторига кирган одам савдоси жаҳон ҳамжамиятини ташвишга солаётган иллатлардан биридир. Меҳнат миграцияси ҳамда ахборот алмашинувининг кучайиши натижасида одам савдоси билан шуғулланадиган жиноятчи гуруҳларнинг ўз қабиҳ ниятларини амалга ошириш борасидаги имкониятлари кенгаймоқда. Одам савдоси ниҳоятда ривожланиб бораётган жиноий индустрияга айланиб қолмоқда. Бу эса, дунё ҳамжамияти ҳуқуқ-тартиботи, тинчлиги ва хавфсизлиги учун жиддий хавф солмоқда.

Сўнгги йилларда одам савдоси туфайли юзага келаётган глобал хавф қанчалик ортиб бораётган бўлса, дунёнинг қатор мамлакатларида бу жиноятга қарши курашишга қаратилган чора-тадбирлар кўлами ҳам шунчалик кенгаймоқда. Орадан йиллар ўтган сари одам савдосига қарши кураш дунёнинг барча мамлакатларида амалда бўлмасин, бу муаммо бизни ҳозирги кунда ҳам қаттиқ ташвишга солмоқда.

Бугунги кунга келиб мамлакатимизда демократик ҳуқуқий давлат ва адолатли фуқаролик жамияти барпо этиш шароитида хавфсизлигимизга ҳамда ижтимоий-маънавий барқарорлигимизга раҳна солувчи иллатлардан бири бўлган одам савдоси долзарб муаммолардан бирига айланди. Унинг олдини олиш ва унга қарши курашиш борасида юртимизда ҳам қатор ҳуқуқий ислоҳотлар амалга оширилмоқда. Шу билан бирга одам савдоси трансмиллий, яъни ҳудуд ва чегара танламайдиган жиноят эканлиги ҳисобга олиниб, давлатимиз 2003 йил 12 декабрда БМТ Бош Ассамблеяси томонидан 1950 йилда қабул қилинган Конвенцияга қўшилди. Шунингдек, мамлакатимиз парламенти томонидан БМТ Бош Ассамблеясининг 2000 йил 15 ноябрда қабул қилинган «Трансмиллий уюшган жиноятчиликка қарши кураш тўғрисида»ги Конвенцияга ҳамда одам савдоси, айниқса, аёллар ва болаларни сотишнинг олдини олиш, унга чек қўйиш ва бунинг учун жазолаш тўғрисидаги қўшимча ҳужжатлар имзоланди. 2008 йилнинг 17 апрелида «Одам савдосига қарши курашиш тўғрисида»ги Қонун ҳамда 2008 йилнинг 8 июлида «Одам савдосига қарши курашиш самарадорлигини ошириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги Қарор билан юқоридаги қонун нормалари амалга янада самарали тадбиқ этилмоқда.

Одам савдосига қарши курашиш бўйича Идоралараро комиссиянинг кенг фаолият юритиши, жиноятчиларни фош этиш ва жиноят қурбонларини ҳимоялаш ва уларга ёрдам кўрсатиш масалалари янада такомиллаштирилиб, уни амалиётга кенг тадбиқ этган ҳолда, халқаро миқёсда амалга оширилса, кўзланган мақсадга эришишда муҳим аҳамият касб этади.

 

Учқудуқ туман иқтисодий суди раиси

Д.Турдиев

Одам савдоси Глобал муаммо !

Дунё ҳалқларининг жиддий муаммосига айланган одам савдосига қарши курашиш барчанинг эътиборида қолмоқда. Жиноятчиликнинг бу мудҳиш турига қарши курашиш ва унинг олдини олиш мақсадида БМТнинг бир қатор тавсиявий ва мажбурий ҳарактерига эга бўлган ҳужжатлари қабул қилинган.

Хусусан “Одам савдосига ва учинчи шахс томонидан танфурушликдан фойдаланишга қарши курашиш тўғрисида”ги 1949 йил Конверция “Қуллик ва қул савдосини, Қулликга ўхшаш институтлар ва одатларни бекор қилиш тўғрисида”ги қўшимча конверция 1956 йил, “Трансмилий уюшган жиноятчиликка қарши курашиш ҳақида”ги конверсияни тўлдирувчи “Одамлар айниқса аёллар ва болалар савдосини тўхтатиш олдини олиш ва унинг учун жазо тўғрисида”ги баённома 2000 йил шу тоифадаги ҳалқаро ҳуқуқий ҳужжатлар ҳисобланади.

Бундан ташқари одам савдосига қарши курашиш юзасидан Давлатлараро ҳамкорликни кучайтириш мақсадида 2005 йил МДХ доирасида “Одам савдосига қарши курашиш соҳасида ҳамкорликни кучайтириш тўғрсида”ги келишув 2006 йилда 8 аъзо мамлакат доирасида “одам савдосига қарши курашишнинг 2007-2010 йилларга мўлжалланган дастур” қабул қилинган эди”. Одам савдоси ва мажбурий меҳнатга қарши курашиш масалаларига оид миллий қонунчилигимизда ҳам ўзгаришлар бўлмоқда. Бундан ташқари ХМТ ва Халқаро миграция ташкилотининг 6 та конверсия ҳамда протоколлари ратификация қилинди. Болалар меҳнати ва мажбурий меҳнатга йўл қўйилганлиги учун жавобгарлик чораларини кучайтириш мақсадида Ўзбекистон Республикасининг маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексининг ҳамда жиноят кодексларига ўзгартириш ва қўшимчалар киритилди. Шу билан бирга халқаро тажрибаларни ҳисобга олган ҳолда “Одам савдосига қарши курашиш тўғрисида”ги Қонуни янги таҳрирда қабул қилинди.

БМТ маълумотларига кўра дунёда ҳар йили тахминан 2 млн 700 минг киши одам савдосининг қурбонига айланмоқда. Халқаро экспертларнинг ббахолашича ушбу жиноятчилик натижасида олинаётган йиллик даромад миқдори 7 млрд ақш долларидан ошиб кетган. Ташвишланарлиси одам савдоси жиноятида жабрланганларнинг 80 % аёллар ва болалардир. Ҳар йили дунё бўйича 600-800 минг нафар аёл ва болалар алдов йўли билан хорижий мамлакатларга олиб кетилиб сотиб юборилмоқда. Бугунги кунда одам савдосининг 3 та кенг тарқалган кенг тури мавжуд бўлиб булар Жинсий эксплутация (фохишабозлик), мажбурий меҳнат ва одам аъзоларини сотишдир.

Бу жиноятнинг асосий сабаби таг замирига назар ташласак маънавий қашшоқлик, очкўзлик дунёга хатдан ташқари хирс қўйиш ва нафсига қул бўлишликни кўрамиз.

Хулоса қилиб айтганда, одам савдосининг ҳар қандай кўринишига қарши курашиш халқаро даражада жиддий ёндашув ва ўзаро ҳуқуқий ҳамкорлик йўлга қўйилган холда амалга оширилса ўз самарасини беради. Зероки одам савдоси кечириб бўлмас, оғир гуноҳ.

 

Акмал Курбонов

Жиноят ишлари бўйича Учқудуқ туман судининг раиси 

Қонунчиликдаги ўзгартиш ва қўшимчалар муҳокамасига бағишланган семинар машғулоти бўлиб ўтди

Семинар машғулотида Навоий вилоят судининг жиноят ишлари бўйича судлов ҳайъати раиси раҳбарлигида вилоят суди судьялари, шунингдек, жиноят ишлари бўйича барча туман-шаҳар суд раислари ва судьялари иштирок этди.

Йиғилишда Ўзбекистон Республикасининг 2023 йил 13 мартдаги “Энергия ресурсларидан қонунга хилоф равишда фойдаланганлик учун жавобгарлик кучайтирилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг Жиноят, Жиноят-процессуал кодексларига ҳамда Ўзбекистон Республикасининг Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш ҳақида”ги ЎРҚ-822-сонли Қонуннинг мазмун-моҳияти;

Ўзбекистон Республикасининг 2023 йил 15 мартдаги “Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига қўшимча ва ўзгартишлар киритиш тўғрисида”ги ЎРҚ-823-сонли Қонуннинг мазмун-моҳияти;

Ўзбекистон Республикасининг 2023 йил 23 мартдаги “Ўзбекистон Республикасининг Жиноят ҳамда Жиноят-ижроия кодексларига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида”ги ЎРҚ-825-сонли ҳамда 2023 йил 27 мартдаги “Педагог ходимларнинг хизмат вазифаларини бажаришига тўсқинлик қилганлик учун жавобгарлик кучайтирилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг Жиноят кодексига ҳамда Ўзбекистон Республикасининг Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексига қўшимча ва ўзгартишлар киритиш ҳақида”ги ЎРҚ-826-сонли Қонунларнинг мазмун-моҳияти;

Ўзбекистон Республикасининг 2023 йил 11 апрелдаги
“Хотин-қизлар ва болалар ҳуқуқлари, эркинликлари ҳамда қонуний манфаатларини ишончли ҳимоя қилиш тизими янада такомиллаштирилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида”ги ЎРҚ-829-сонли Қонуннинг мазмун-моҳияти;

Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг 2023 йил
20 февралдаги 2-сонли “Божхона тўғрисидаги қонунчиликни бузиш ва контрабандага оид ишлар бўйича суд амалиёти тўғрисида”ги қарорининг мазмун-моҳияти муҳокама қилинди.

Шунингдек, жиноят ишлари бўйича туман (шаҳар) судлари томонидан судга қадар иш юритиш босқичида қамоққа олиш тарзидаги эҳтиёт чорасини қўллаш бўйича суд амалиёти юзасидан ўтказилган умумлаштиришдаги хато ва камчиликлар ва келгусидаги бажарилиши лозим бўлган вазифаларга ҳам тўхталиб ўтилди.

Бундан ташқари саминарда, Ўзбекистон Республикаси Олий суди Раёсатининг 2023 йил 28 мартдаги “Жиноят ишлари бўйича республика судларининг 2022 йилда ҳимоячига давлат бюджети ҳисобидан ҳақ тўлаш билан боғлиқ суд амалиётини умумлаштириш натижалари ҳақида”ги
РС-13-23-сонли қарорида белгиланган вазифалар ҳам ўртага ташлади.

Семинар якунида 2023 йилнинг март ва апрель ойлари давомида судлар томонидан кўрилган жиноят ва маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги ишлар юзасидан чиқарилган суд қарорларининг бекор қилиниши ёки ўзгартирилиши ҳолатлари ҳам муҳокама қилинди.

Янги таҳрирдаги Конституциямизнинг мазмун-моҳияти юзасидан учрашув ўтказилди

Навоий вилояти Конимех тумани Давлат Солиқ инспекцияси биносида бўлиб ўтган ушбу давра суҳбатида жиноят ишлари бўйича Конимех туман судининг раиси М.Райимов, “Ўзбекистон Республикасининг Референдуми тўғрисда”ги Қонуни, Олий мажлис Сенатининг 2023 йил 14 март кунидаги “Ўзбекистон Республикаси Конститутция тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикаси Конституциявий лойиҳаси бўйича Ўзбекистон Республикаси Референдумини ўтказиш ҳақида”ги қарори мавзуси бўйича ўз фикрларини билдирди.

Навоий вилоят судлари томонидан 2023 йил 1-чораги давомида одил судловни амалга ошириш борасидаги фаолияти юзасидан матбуот анжумани ўтказилди

Мутбуот анжуманида Навоий вилояти судлари ҳамда Навоий вилоят маъмурий судлари томонидан одил судловни амалга ошириш, фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликларини ҳимоя қилиш борасида 2023 йил 1-чораги давомида амалга оширилган ишлар сарҳисоби ҳамда келгусидаги режалар юзасидан оммавий ахборот воситалари вакилларига ахборот берилди.

Маълумот тариқасида 2023 йил 1-чораги давомида (2022 йил 1-чораги давомида амалга оширилган ишлар қавс ичида)судлар томонидан жами 611(493) нафар шахсга нисбатан 438(405) та жиноят иши тамомланган бўлиб, кўриб тамомланган ишлар салмоғи ўтган йилнинг шу даврига нисбатан жиноят ишлари 33 та ёки 8,1 фоизга кўпайган, шахслар эса 118 тага ёки 23,9 фоизга кўпайган.

Ҳисобот даврида 112(149) нафар шахсга нисбатан 104(131) та иш тугатилган. Шундан 99(142) нафар шахсга нисбатан 94(130) та жиноят иши ЖК 661-моддасига асосан тарафларнинг ярашганлиги муносабати билан тугатилган.

2023 йил 1-чораги давомида жами 2 та жиноят иши бўйича 4 нафар шахс судлар томонидан оқланган бўлиб, шундан 1 та жиноят иши бўйича 1 нафар шахс биринчи инстанция судлари томонидан, 1 та жиноят иши бўйича 3 нафар шахс вилоят судининг апелляция инстанцияси томонидан оқланган.

Ушбу даврда жами 480 нафар шахс судланган бўлиб, судланганларнинг 40 нафари ёки 8,3 фоизига жарима, 1 нафарига ёки ёки 0,2 фоизига мажбурий жамоат ишлари, 169 нафари ёки 35,2 фоизига ахлоқ тузатиш ишлари, 135 нафари ёки 28,1 фоизига озодликни чеклаш, 135 нафари ёки 28,1 фоизига озодликдан маҳрум қилиш жазолари тайинланган.

Судлар томонидан кўрилган ишлардан

Валюта қимматликларини қонунга хилоф равишда олиш ёки ўтказиш  содир этилмаган бўлиб, 2 тага ёки 2 бараварга;

–пора бериш 23 та, 10 тага ёки 76,9 фоизга;

– Вояга етмаган ёки меҳнатга лаёқатсиз шахсларни моддий таъминлашдан бўйин товлаш  жинояти  19 та, 4 тага ёки 26,6 фоизга ошган бўлса;

Судлар томонидан кўрилган ишлардан

Қасддан одам ўлдириш –2 тага ёки 200 фоизга;

қасддан баданга шикаст етказиш(ЖК 104,105,109)- 50 та,
16 тага ёки  24,2 фоизга;

Меҳнатни муҳофаза қилиш қоидаларини бузиш 8 та, 6 тага ёки 42,8 фоизга камайган.

2023 йил 1-чораги давомида 7533(5298) нафар шахсга нисбатан 6547(4358) та маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги ишлар кўриб чиқилган. Шундан, 4395(3394) нафар шахсга нисбатан 4050(2929) та иш бўйича жазо тайинланган бўлса, 3138(1904) нафар шахсга нисбатан 2497(1429) та иш ҳаракатдан тугатилган.

Кўриб тамомланган ишлар 2189 тага ёки 50,2 фоизга, шахслар 2235  тага ёки 42.1 фоизга ошган.

2023 йилнинг 1-чораги давомида Навоий вилоят, туманлараро, туман (шаҳар) судларига жами 2139 та мурожаатлар келиб тушган.

Мазкур мурожаатларнинг 604 таси ёки 28,2 фоизи жиноят судларига, 1412 таси ёки 66 фоизи фуқаролик судларига келиб тушган бўлса, қолган 123 таси ёки 5,8 фоизи иқтисодий судларига келиб тушган.

Фуқаролик ишлари бўйича

2023 йил 1-чорагида фуқаролик судлар томонидан жами 5664 та (фуқаролик ишлари бўйича Кармана туманлараро суди 2135 та, фуқаролик ишлари бўйича Зарафшон туманлараро суди 696 та, фуқаролик ишлари бўйича Навбаҳор туманлараро суди 1462 та, фуқаролик ишлари бўйича Учқудуқ туман суди 451 та, фуқаролик ишлари бўйича Хатирчи туман суди 920 та фуқаролик ишлар кўриб тамомланган. Шундан 357 таси ёки 3,3 фоизи сайёр суд мажлисларида ҳал этилган.

Судлар томонидан кўрилган ишлар сони ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 1339 тага ёки 30,9 фоизга кўпайган.

Бу кўрсаткичнинг таҳлили қуйидагича:

Ўтган давр мобайнида алоҳида тартибда кўрилган бошқа ишлар билан боғлиқ низолар 19 тага (181-200)

уй-жой низоларидан келиб чиққан низолар 16 тага (87-103) камайган бир вақтда,

оила низолари билан боғлиқ кўрилган низолар 192 тага (1003-811);

битимлар билан боғлиқ низолар 270 тага (2575-2308);

меҳнат низолари билан боғлиқ низолар 100 тага (245-145) кўпайган.

2023 йил 1-чораги мобайнида жами 597(437) та никоҳдан ажратиш билан боғлиқ ишлар кўрилган бўлиб, 345(221) таси қаноатлантирилган, 129(121) таси рад қилинган, 32(56) таси кўрмасдан қолдирилган, 91(39)таси иш юритувдан тугатилган.

Ўтган йилнинг шу даврига нисбатан никоҳдан ажратиш билан боғлиқ ишлар сони 160 тага ёки 36,6 фоизга кўпайган.

Иқтисодий  ишлар бўйича

Навоий вилоят иқтисодий судлари томонидан иқтисодиёт соҳасида одил судловни амалга ошириш юзасидан 2023 йилнинг 1-чораги давомида жами 3845 та (Вилоят 5 та, Кармана 2766 та, Навбаҳор 556 та, Зарафшон 452 та, Учқудуқ 66 та) иқтисодий ишлар кўриб чиқилган.

Кўрилган ишларнинг 1069 таси ёки 27,8 фоизи фуқаролик ҳуқуқий муносабатларга оид, 2682 таси ёки 69,7 фоизи маъмурий ҳуқуқий муносабатларга оид, 62 таси ёки 1,6 фоизи банкротликка оид, 32 таси ёки 0,8 фоизи корпоратив муносабатларга оид ишларни ташкил этган.

Судлар томонидан кўрилган ишлар сони ўтган йилга нисбатан 2748 тага ёки 71,4 фоизга кўпайган (ўтган йили шу даврда – 1097 та).

Ҳал этилган ишлар бўйича 63,3 млрд. сўм миқдоридаги қарз ва етказилган моддий зарарларни даъвогарлар фойдасига ундириш ҳақида қарорлар қабул қилинган. Шундан хусусий тадбиркорлар ва кичик бизнес субъектларнинг фойдасига 15,7 млрд. сўм ундирилган.

 

 

Навоий вилоят судининг матбуот хизмати

Конституциявий ислоҳотлар ҳамда референдумнинг ҳуқуқий ва ташкилий жиҳатлари мавзусида давра суҳбати бўлиб ўтди

Жиноят ишлари бўйича Учқудуқ туман суди раиси А.Курбонов томонидан Учқудуқ туман “Ифтихор” маҳалласида ўтказилган ушбу давра суҳбатида мавзу юзасидан маъруза қилинди.

Янги таҳрирдаги Конституцияга судлар фаолияти мустақиллиги кафолатларини кучайтириш, судьялар дахлсизлиги ва муайян ишлар бўйича ҳисобдор бўлмаслиги киритилаётгани қайд этилди. Ҳақиқатдан ҳам бу, соҳанинг чинакам мустақиллигини таъминлашда жуда ҳам муҳим. Судьяларнинг хавфсизлигини таъминлаш бўйича муҳим нормалар киритилаётганлиги одил судловни тўлиқ ва мустақил амалга ошириш учун муҳим кафолат бўлади.

Фуқароларнинг суд томонидан ўзига нисбатан қўлланилган қонуннинг Конституцияга мувофиқлиги тўғрисида Конституциявий судига мурожаат қилиш ҳуқуқининг берилиши мутлақо янгича демократик тартиб. Бу фуқароларга ўз ҳуқуқ ва қонуний манфаатларини янада ишончли ҳимоя қилиш имконини беради.

Жумладан, Ўзбекистон Республикасининг янги таҳрирда қабул қилиниши кутилаётган Конституциясида ҳар ким уй жойли бўлиши ҳуқуқига эгалиги, ҳеч ким суднинг якуний қарорисиз ва қонунга зид тарзда уй-жойидан маҳрум этилиши мумкин эмаслиги, уй жойидан маҳрум этилган мулкдорга уй-жойнинг қиймати ҳамда у кўрган зарарнинг ўрни қонунда назарда тутилган ҳолларда ва тартибда олдиндан ҳамда тенг қийматда қопланиши қайд этилган ва бу ҳаётий ҳақиқатга айланади.

Шунингдек, Айбсизлик презумциясини амалиётда қўллаш ислоҳ этилиб, Конституцимизнинг амалдаги 26-моддасида, шахснинг иши судда кўриб чиқилиб, унинг айби аниқланмагунча у айбдор ҳисобланган бўлса, эндиликда суднинг қонуний кучга кирган ҳукми билан аниқланмагунча у айбсиз ҳисобланиши мустаҳкамланмоқда.     

Лойиҳага асосан инсоннинг шаъни ва қадр-қиммати дахлсиздир, ҳеч нарса уларни камситиш учун асос бўлиши мумкин эмас. Инсонннинг ҳуқуқ ва эркинликлари бевосита амал қилади ҳамда қонунлар, давлат органлари ва мансабдор шахслар фаолиятининг мазмун-моҳиятини белгилаб беради.  Инсон ва давлат органлари ўртасидаги юзага келган ноаниқликлар инсон фойдасига талқин қилиниши, ҳуқуқий таъсир чоралари мақсадга эришиш учун етарли ва мутаносиб бўлиши кераклиги белгиланмоқда. Бу нормалар ҳуқуқни қўллаш фаолиятида инсон манфаатлари устувор бўлишини амалда таъминлашга хизмат қилади.

Бундан ташқари, ўзгаришлар қаторидан президентлик муддатини 5 йилдан 7 йилга узайтириш, сенаторлар сонини 100 нафардан 65 нафарга тушириш, Ўзбекистонни ижтимоий давлат деб эълон қилиш, маҳаллий кенгашлар ва ҳокимларнинг ваколатларини бир-биридан ажратиш ва бошқалар ўрин олган. Лойиҳада давлат ҳокимиятининг бир қатор лавозимларига нисбатан айни бир шахс сурункасига икки муддатдан ортиқ ушбу лавозимга сайланиши (тайинланиши) мумкин эмаслигига оид демократик қоида киритилмоқда.

Тадбир давомида маърузачи иштирокчиларининг мурожаатларига тегишли тушунтириш ва жавоблар бериб маърузани якунлади.

 

Акмал Курбонов,

жиноят ишлари бўйича Учқудуқ туман суд раиси

Навоий шаҳрида суд раислари томонидан янги таҳрирдаги Конституция лойиҳасининг мазмун-моҳияти юзасидан маърифий-ҳуқуқий тадбир бўлиб ўтди

Навоий шаҳар “Умид” МФЙ биносида Навоий вилоят суди раиси ҳамда вилоят маъмурий суди раиси иштирокида янги таҳрирдаги Конституциянинг эътиборли жиҳатлари ва Референдум ўтказиш тартиби мавзусида фуқаролар билан очиқ мулоқот ўтказилди.

Табдирда, янги таҳрирдаги Конституция лойиҳасида илгари амал қилиб келган “давлат – жамият – инсон” тамойилини “инсон – жамият – давлат” деб ўзгарганлиги, яъни энг аввало инсон манфаатини ҳар нарсадан устун қўйишни мақсад қилинганлиги, хусусан, унда инсон ҳуқуқ ва эркинликларини таъминлаш – давлатнинг олий мажбурияти этиб белгиланаётганлиги ва шу муносабат билан инсон ҳуқуқлари кафолатлари жиддий равишда кучайтирилаётганлиги, инсон ва давлат органлари ўртасидаги юзага келган ноаниқликлар инсон фойдасига талқин қилиниши, ҳуқуқий таъсир чоралари мақсадга эришиш учун етарли ва мутаносиб бўлиши кераклиги белгиланаётганлиги таъкидланди.

Шунингдек, давра суҳбатида жиноят процессида инсон ҳуқуқлари кафолати энг илғор халқаро стандартларга мувофиқ кучайтирилаётганлиги, хусусан, шахсни суд қарорисиз 48 соатдан ортиқ муддат ушлаб турилиши мумкин эмаслиги, (“Хабеас корпус” институти) ҳамда шахсни ушлаб туриш чоғида унинг ҳуқуқлари ва ушлаб турилиши асослари унга тушунарли тилда тушунтирилиши кераклиги (“Миранда қоидалари”) ўз аксини топаётганлиги, ушбу ҳуқуқий кафолатлар инсон ҳуқуқларини муҳофазасини кучайтириш соҳасидаги ишларни мутлақо янги босқичга олиб чиқади ҳамда уларни давлат органларининг суистеъмолликларидан ишончли ҳимоя қилади, шахсий эркинлик дахлсизлигини ва инсонларни ноқонуний ҳибсга олишга йўл қўймасликни кафолатлашлиги билан боғлиқ муҳим қоидаларнинг мазмун моҳияти тўғрисида  фикр юритилди.

Бундан ташқари, суд раислари томонидан фуқароларнинг суд-ҳуқуқ масалаларига доир мурожаатларини “маҳаллабай” ўрганган ҳолда жойида ва тезкор ҳал этиш бўйича сайёр қабул ҳам ўтказилди.

 

Акмал Муродов

Навоий вилоят маъмурий судининг раиси

Навоий халқаро аэрапорти ишчи ходимлари билан янги таҳрирдаги Конституциянинг мазмун-моҳиятига бағишланган тадбир ўтказилди

Бугунги кунда мамлакатимизда Конституцияга киритилаётган Конституциявий ислоҳотлар юртимиздаги энг муҳим сиёсий жараёнлардан биридир.

Ўзбекистон Республикасининг Конституциявий қонун лойиҳаси бўйича референдум жорий йилнинг 30 апрель куни ўтказилади, айтиш жоизки, бу лойиҳа халқимиз томонидан энг кўп таклифлар билдирилган, халқаро экспертлар фикрлари инобатга олинган ҳужжат бўлди.

Навоий халқаро аэрапортида аэрапорт ишчи ходимлари билан Ўзбекистон Республикаси Конституциясига оид референдум юзасидан учрашув ўтказилди.

Унда вилоят Оқила аёллар ҳаракати етакчиси А.Бобомуродова, ҳаракат аъзолари Г.Аслонова ва Навоий вилоят суди судьяси Г.Худойбердиевалар иштирок этди.

Конституциянинг янги таҳририга ҳар бир инсоннинг эмин-эркин яшаш кафолати сифатида тегишли ўзгартиришлар киритилмоқда хусусан, аҳоли фаровонлигини ошириш, инсон ҳуқуқ ва эркинликлари, қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш, унинг қадр-қимматини янада юксалтириш ҳамда жамиятнинг бошқа соҳаларини ривожлантиришда муҳим омил ҳисобланиб, мамлакатимиз тараққиётини янги босқичга олиб чиқиши шубҳасиз.

Таъкидлаш жоизки, янги Конституцияда давлат ва инсон ўртасидаги муносабатларга оид ҳуқуқ ва мажбуриятлар ўз аксини топган, фуқаро ҳаёти давомида давлат билан бевосита ижтимоий муносабатга киришади, эндиликда улар ўртасидаги қонунчиликда мавжуд бўлган ноаниқликлар, тартибга солинмаган ҳолатлар фуқаро фойдасига ҳал қилиниши белгиланмоқда. Бу жараён инсон ҳуқуқларини таъминлашга қаратилган бўлиб, келажакда келиб чиқадиган муаммоларга ечим топади.

Бундан ташқари, янги лойиҳада Ўзбекистон Республикасида ўлим жазоси тақиқлангани, агар шахснинг ўз айбини тан олганлиги унга қарши ягона далил бўлса, у айбдор деб топилиши ёки жазога тортилиши мумкин эмаслиги белгиланди.

Бундан кўриниб турибдики, ҳар бир киритилаётган норма инсон қадри учун хизмат қилмоқда. 

 

Навоий вилоят суди судьяси

Г.Худайбердиева

Олий суд раиси ўринбосари бошчилигида Навоий вилояти солиқ идоралари ходимлари иштирокида Пленум қарори муҳокамасига бағишланган семинар бўлиб ўтди

Навоий вилоят судида Олий суд Пленумининг 2023 йил 20 февралдаги «Судлар томонидан солиқ қонунчилигини қўллашнинг айрим масалалари ҳақида»ги Қарорининг мазмун-моҳиятини тушунтириш ҳамда судлар томонидан солиқ низоларини кўришда ягона суд амалиётини шакллантириш масалаларига доир семинар бўлиб ўтди.

Олий суд раиси ўринбосари Ш.Полвонов бошчилигида ўтказилган семинар-машғулотида Олий суд судьялари, Солиқ қўмитаси вакиллари, Навоий вилоят судларининг иқтисодий, маъмурий ва фуқаролик ишлари бўйича судьялари, шунингдек солиқ органлари ходимлари иштирок этди.

Янги таҳрирдаги Солиқ кодекси 2020 йилда амалга киритилганидан сўнг солиққа оид низоларни кўришда судлар томонидан қонун нормаларини тўғри ва бир хилда қўлланилишини таъминлаш мақсадида солиққа оид низолар бўйича суд амалиёти тўғрисида Пленум қарорини қабул қилиш зарурати туғилди.

Семинар Олий суд Пленуми қарорининг мазмун-моҳиятини тушунтириш ҳамда судлар томонидан солиқ низоларини кўришда ягона суд амалиётини шакллантириш мақсадида ташкил этилиб, жисмоний ва юридик шахсларга солиқ органлари томонидан солиқ текширувлари натижалари бўйича қарорлар қабул қилишда йўл қўйилаётган қонун бузилиш ҳолатлари, солиқ ҳисоблаш, молиявий жарима ва имтиёзларни қўллаш ҳамда солиқ органларининг қарорлари асосида солиқларни ундиришдаги хатоликларга оид масалалар муқокама қилинди.

 

 Навоий вилоят судининг судьяси

Турғун Қаххоров

Skip to content