Солиққа оид қонунчиликни тўғри қўллаш юзасидан давра суҳбати
Навоий вилоят судининг ташаббуси билан Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг 2023 йил 20 февралдаги 4-сонли “Судлар томонидан солиқ қонунчилигини қўллашнинг айрим масалалари ҳақида”ги Қарори, тўловга қобилиятсизликка оид ишларни кўришда юзага келаётган муаммолар ва тугатиш ишларини амалга ошириш жараёнида эътибор қаратилиши лозим бўлган ҳолатлар юзасидан Навоий вилоят суди ва Зарафшон шаҳридаги судлар судьялари, шунингдек Зарафшон шаҳар Давлат солиқ инспекцияси масъул ходимлари иштирокида давра суҳбати ташкил этилди.
Давра суҳбати давомида иштирокчилар томонидан Пленум қарорининг мазмуни, тўловга қобилиятсизликка оид аризалар билан иқтисодий судларга мурожаат қилиш, ишларни кўриш ва тугатиш ишларини амалга ошириш жараёнида юзага келаётган муаммолар юзасидан фикр-мулоҳазалар билдирилиб, уларнинг ҳуқуқий ечимлари бўйича чора-тадбирлар белгилаб олинди.
Мазкур давра суҳбатининг ўтказилиши солиққа оид норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар талабларига қатъий амал қилинишини таъминланишига хизмат қилади.
Навоий вилоят суди судьяси
Хуршид Турсунов
Навоий вилоят суди раиси ҳамда вилоят маъмурий суд раиси томонидан Кармана туманидаги фуқаролар билан сайёр қабули ўтказилди
Жорий йилнинг 10 май куни Навоий вилоят суди раиси ва вилоят маьмурий суди раисининг Кармана тумани “Деҳқон” маҳалла фуқаролар йиғини биносида оммавий сайёр қабули бўлиб ўтди.
Сайёр қабулда тумандаги жиноят, фуқаролик ҳамда иқтисодий суд раислари ҳам иштирок этишиб, 20 дан ортиқ фуқароларнинг суд-ҳуқуқ соҳасига оид мурожаатлари тингланди, аксариятини жойида ҳал қилиш чоралари кўрилди ва қолган мурожаатчиларга ҳуқуқий тушунтиришлар берилди.
Бундан ташқари, шу куни жиноят ишлари бўйича Кармана туман суди томонидан сайёр суд мажлиси ўтказилиб, 4 нафар шахсларга оид жиноят ишлари кўриб чиқилди ва уларга нисбатан инсонпарварлик тамойили қўлланилди.
Шунингдек, тадбир якунида суд раислари томонидан 2023 йил 1 майдан қонуний кучга кирган янги таҳрирдаги Конституциямизнинг мазмун-моҳияти, ундаги инсон ҳуқуқларига доир киритилган нормалар юзасидан ҳуқуқий тушунтиришлар берилиб, фуқароларнинг ўзларини қизиқтирган саволларига атрофлича жавоб берилди.
Навоий вилоят судининг жамоатчилик
ва ОАВ билан алоқалар бўлими
Ер билан боғлиқ маъмурий масалаларни ҳал этиш бўйича ўқув семинари бўлиб ўтди
Ўзбекистон Республикаси Судьялар олий кенгаши ҳузуридаги судьялар олий мактаби томонидан жорий илнинг 12 май куни тасдиқланган режа асосида ҳокимликлар масъул ҳоким ўринбосарлари, ҳуқуқшунослар ва ҳалқ депутатлари маҳаллий Кенгаши масъул ходимларининг ер билан боғлиқ маъмурий масалаларни ҳал этиш бўйича билим ва малакасини ошириш мақсадида Судьялар олий кенгаши, Олий суд судьялари томонидан масофавий (онлайн) қисқа муддатли ўқув семинари ташкил этилди.
Семинар минтақалар миқиёсида ўтказилаётгани боис унда вилоят ва туманлараро маъмурий суди судьялари ва жойлардаги ҳалқ депутатлари маҳаллий Кенгаши масъул ходимларини иштирок этди.
Унда Судьялар Олий мактаби, Тошкент давлат Юридик Университети домлалари ва Олий суд Судьялари Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2021 йил 8 июндаги “Ер муносабатларида тенглик ва шаффофликни таъминлаш ерга бўлган ҳуқуқларни ишонч ҳимоя қилиш тўғрисида”ги 6243-сонли фармони ҳамда “Маъмурий тартиб таомиллар тўғрисида”ги қонуни мазмун моҳияти хусусида сўз юритиб, қонунларни амалиётга қўллашда хота ва кмчиликларга йўл қўймаслик борасида тушунтиришлар берилди.
Таъкидлаш жоизки, 2023 йилнинг 1-чораги давомида одил судловни амалга ошириш, фуқароларнинг хуқуқларини ҳимоя қилиш борасида амалга оширилган ишларга баҳо берадиган бўлсак, Навоий туманлараро маъмурий судида ушбу давр давомида оммавий ҳуқуқий муносабатлардан келиб чиққан низолар билан боғлиқ жами 236 та ишлар мазмунан кўрилиб ҳал қилинган. Шундан 192 таси қаноатлантирилган, 31 таси қаноатлантиришдан рад қилинган, 6 таси иш юритишдан тугилган, 7 таси кўрмасдан қолдирилган.
Ер низоси билан боғлиқ низолар ўтган йилининг 1-чорагида 8 та кўрилган бўлса, шу йилда эса жами 22 та ишлар мазмунан кўрилиб ҳал қилинган. Шундан 4 таси қаноатлантирилган, 15 таси қаноатлантиришдан рад қилинган, 1 таси иш юритишдан тугилган, 2 таси кўрмасдан қолдирилган.
Ер низоси билан боғлиқ кўриб тамомланган ишлар юзасидан аниқланган хато камчиликлар бўйича 1 та хусусий ажримлар чиқариш орқали муносабат билдирилган.
Давлат Бобоноров
Навоий вилоят маъмурий суди судьяси
Солиқ идоралари билан ҳамкорлик
Жорий йилнинг 12 май куни Учқудуқ туман иқтисодий суди биносида Навоий вилоят суди судьяси Х.Турсунов, Учқудуқ туман иқтисодий ва фуқаролик судлари ҳамда Учқудуқ туман солиқ инспекцияси ходимлари иштирокида “Судлар томонидан солиқ қонунчилигини қўллашнинг айрим масалалари ҳақида”ги пленум қарори муҳокамасига бағишланган семинар бўлиб ўтди.
Ушбу семинардан мақсад солиқ органлари томонидан судларга тақдим этилаётган солиқ низоларининг ва ушбу низолар орқали юзага келаётган муаммоли вазиятларга ушбу пленум қарори ўрганиш жараёнида ечим топилиб келинаётганлиги, шунингдек, бу борадаги масалалар юзасидан айниқса амалиётда учраб келаётган баъзи бир ҳолатларни давра иштирокчилари ўртасида ташкил этилган эркин баҳсларда ойдинлик киритилди.
Шунингдек, солиқ кодекси амалга киритилгандан сўнг солиққа оид низоларни кўришда, судлар томонидан қонун нормаларини тўғри ва бир хилда қўлланилишини таъминлаш мақсадида солиққа оид низолар бўйича суд амалиёти тўғрисидаги пленум қарори қабул қилинганлиги тўғрисида тушунчалар берилди.
Семинар қатнашчиларига ушбу пленум қарори ва амалиётда учраётган муаммоли вазиятлар тўғрисида етарли тавсиялар берилди.
Навоий вилоят суди судьяси
Хуршид Турсунов
Тадбиркорнинг пули аслида кимда эди
Мамлакатимизда сўнгги йилларда кенг кўламли қатъий ислоҳотлар инсон қадри ва тадбиркор манфаати учун амалга оширилмоқда. Албатта, амалга оширилаётган ислоҳотлар ва чора-тадбирларнинг ижобий самарасини халқимиз ва тадбиркорларимиз ҳис қилиб туришибди.
Инсон ва тадбиркорлар ҳуқуқ ҳамда манфаатларини таъминлаш ва уларнинг мурожаатларини ўз вақтида, тўлиқ, сифатли ва жонкуярлик билан кўриб чиқиш ҳар бир давлат хизматчиси ва ташкилот ходимининг қатъий вазифаси эканлигини англаши юртимиз тараққиёти, халқимиз фаровонлиги ва иқтисодиётимиз риовжланишидаги муҳим омилдир.
Аммо, суд амалиётида кўрилаётган ишлардан маълум бўлмоқдаки, айрим ҳолларда мурожаатларни тўлиқ ва масъулият билан кўриб чиқилмаслиги фуқаро ва тадбиркорларнинг идорама-идора сарсон бўлишига ва бу орқали фуқаро ва тадбиркорларнинг бугунги кунда амалга оширилаётган қатъий ислоҳотлар самарасига нисбатан бўлган ишончини пасайишига сабаб бўлмоқда.
Хусусан, Мажбурий ижро бюроси Зарафшон шаҳар бўлими томонидан 11.04.2020 йилда 9423732-рақамли электрон инкассо топшириқномаси ва ОК79-рақамли мемориаль ордер билан «ZAR-NAMUNA BOSHQARUV KOMPANIYA» масъулияти чекланган жамияти ҳисоб рақамидан жами 12.146.813 сўм ечиб олинган, шундан 12.098.270 сўм «O’ZTRANSGAZ» акциядорлик жамиятининг 22634000400117836359-ҳисоб рақамига ва 48.543 сўм банк хизмати учун йўналтирилган.
«ZAR-NAMUNA BOSHQARUV KOMPANIYA» масъулияти чекланган жамияти табиий газ истеъмолчиси эмаслиги, газ қувурига уланмаганлиги, газ идораси билан бирор-бир шартномаси мавжуд бўлмасада, унинг ҳисоб рақамидан 12.146.813 сўм маблағ нотўғри ечиб олинганлиги ва мазкур пул маблағини қайтариш юзасидан «HUDUDGAZTA`MINOT» акциядорлик жамияти ёки унинг ҳудудий филиалига ҳамда «O’ZTRANSGAZ» акциядорлик жамиятига йўллаган бир неча мурожаати мавжуд бўлишига қарамасдан масъуллар томонидан мазкур мурожаатлар ҳар томонлама ва тўлиқ ўрганилмасдан гўёки пул маблағи ушбу жамиятларда мавжуд эмаслиги, бу борада «HUDUDGAZTA`MINOT» акциядорлик жамияти томонидан «O’ZTRANSGAZ» акциядорлик жамиятига ёки аксинча «O’ZTRANSGAZ» акциядорлик жамияти томонидан «HUDUDGAZTA`MINOT» акциядорлик жамиятига мурожаат қилиниши мақсадга мувофиқлиги юзасидан жавоб хатлари берилиб, пул маблағи қайтарилмасдан, тадбиркорнинг идорама идора амалий натижаси бўлмаган мурожаатлар йўллашига олиб келинган.
Натижада «ZAR-NAMUNA BOSHQARUV KOMPANIYA» масъулияти чекланган жамияти ўзининг бузилган ҳуқуқларини суд йўли билан ҳимоя қилиш мақсадида иқтисодий судга даъво аризаси билан мурожаат қилиб, «O’ZTRANSGAZ» акциядорлик жамияти ва «HUDUDGAZTA`MINOT» акциядорлик жамиятидан 12.146.813 сўмни ундиришни сўраган.
Ишни кўриш жараёнида маълум бўлдики, «ZAR-NAMUNA BOSHQARUV KOMPANIYA» масъулияти чекланган жамиятидан олинган 12.098.270 сўм пул маблағи «O’ZTRANSGAZ» акциядорлик жамияти электрон дастурининг “Оплата от население города Зарафшон” сатрида сақланиб, 31.12.2021 йилдаги топшириш ва қабул қилиш далолатномасига асосан мазкур пул маблағи «HUDUDGAZTA`MINOT» акциядорлик жамиятига ўтказилган ва ўз навбатида «HUDUDGAZ NAVOIY» газ таъминоти филиали балансининг 6995-сонли ҳисоб рақамида эгаси аниқланмаган маблағ сифатида сақлаб келинган.
Ҳатто, ишни кўриш жараёнида судга тақдим қилинган 27.12.2022 йилдаги 33-01-28-976-сонли маълумотномада ҳам 12.098.270 сўмлик пул маблағининг «HUDUDGAZTA`MINOT» акциядорлик жамияти ёки унинг ҳудудий филиалида мавжуд эмаслиги маълум қилинганлиги ҳам мавжуд ҳолатларга масъуллар томонидан қанчалик эътиборсизлик ва масъулиятсизлик билан муносабатда бўлинганлигини кўрсатади.
Зеро, “Тадбиркорлик фаолияти эркинлигининг кафолатлари тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикаси Қонуни 23-моддасининг биринчи қисмига кўра, тадбиркорлик фаолияти субъектларининг мулки дахлсиздир ва қонун билан муҳофаза қилинади.
Низо юзасидан мавжуд барча ҳолатлар суд томонидан бирма бир ўрганилиб, уларга ҳуқуқий баҳо берилиб, суднинг 4-2102-2201/512-сонли иши юзасидан қабул қилинган 2023 йил 25 январдаги ҳал қилув қарори билан даъво талаби қисман қаноатлантирилиб, «HUDUDGAZTA`MINOT» акциядорлик жамиятидан «ZAR-NAMUNA BOSHQARUV KOMPANIYA» масъулияти чекланган жамияти фойдасига 12.098.270 сўм, кичик тадбиркорлик субъекти сифатида олдиндан тўланган 150.000 сўм давлат божи ва 24.000 сўм почта харажати ундирилиб, тадбиркорнинг бузилган ҳуқуқи суд йўли билан ҳимоя қилинган.
Бу каби салбий ҳолатларга келгусида йўл қўймаслик, фуқаро ва тадбиркорларимизнинг ортиқча овора ва сарсонгарчилигини олдини олиш, зарур чораларни кўриш мақсадида жавобгар раҳбарияти эътиборига тақдимнома киритилган.
Хулоса ўрнида айтиш лозимки, агарда тадбиркоримизнинг мурожаати масъуллар томонидан ўз вақтида тўлиқ ўрганилиб, пул маблағининг айнан кимда ва қаерда сақланаётганлигига аниқлик киритилганида эди, юқорида қайд этилган салбий ҳолатларнинг ҳамда ортиқча оворагарчиликнинг олдини олиш имкони бўлар эди.
Шерзод Ғофуров,
Зарафшон туманлараро иқтисодий суди раиси
СУД ФАХРИЙЛАРИ ДОИМО ЭЪТИБОРДА
Ўзбекистон Республикаси Олий суди, Судьялар олий кенгаши ҳамда Судьялар ассоциацияси ташаббуси билан 9 май – “Хотира ва қадрлаш куни” муносабати билан тадбир ташкил этилди.
Видеоконфренцалоқа тарзида республикадаги барча судларга уланган тадбирда суд фахрийлари, судьялар иштирок этдилар. Унда сўз олганлар кейинги йилларда мамлакатимизда суд идоралари ҳамда судьяларга қаратилаётган эътибор хусусида гапириб, мазкур жараёнларда айниқса, тизимда кўп йиллар меҳнат қилган фахрийларни қўллаб-қувватлаш борасида ижобий ишлар амалга оширилаётганини таъкидладилар. Ушбу фикрлар тасдиғини Ўзбекистон Республикаси Президентининг тегишли Фармонига биноан одил судловни амалга оширишда узоқ йиллар самарали меҳнат қилган судьялар учун “Суд фахрийси” кўкрак нишони жорий этилганида ҳам кўриш мумкин.
“Хотира ва қадрлаш куни” байрами арафасида ҳам узоқ йиллар судьялик лавозимида самарали фаолият олиб борган соҳа фидойилари “Суд фахрийси” кўкрак нишони билан тақдирландилар. Тантанали тадбирда мукофотлар ўз эгаларига топширилди.
Тадбирда сўз олган мукофот эгалари одил судловни таъминлаш, фуқароларнинг ҳуқуқ ва манфаатларини ҳимоя қилиш йўлидаги кўп йиллик фаолиятларига тўхталиб, мазкур ишонч янада масъулият билан ишлашга ундашини таъкидладилар.
Шунингдек, фахрийларимизга вилоят суди раиси томонидан ҳам эсдалик совғалари топширилди.
Вилоят судининг жамоатчилик
ва ОАВ билан алоқалар бўлими
Сифатли таълим ва тарбия – келажак кафолати
Ўқувчи ёшларнинг ҳуқуқий билим ва маданиятини янада ошириш, уларда қонунга ҳурматда бўлиш муносабатини шакллантириш, шунингдек ёшлар ўртасида ҳуқуқбузарлик ва жиноятчиликнинг олдини олиш мақсадида суд ва ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар ҳамда шаҳар халқ таълими бўлими ўртасида тузилган Меморандум ижросини таъминлаш мақсадида Жиноят ишлари бўйича Зарафшон шаҳар суди раиси Д.Хонбўтайева, Фуқаролик ишлари бўйича Зарафшон туманлараро суди раиси A.Шукуров, Зарафшон туманлараро иқтисодий суди раиси Ш.Ғофуров томонидан Зарафшон шаҳридаги 3-умумий ўртатаълим мактаби ўқувчи-ёшлари иштирокида давра суҳбати ўтказилди.
Давра суҳбати давомида ўқувчи ёшларнинг ҳаётда ўз ўринларини топишлари, соғлом турмуш тарзини ташкил қилиш, ёт ғояларга берилмаслик, вояга йетмаганлар жиноятчилиги ва ҳуқуқбузарлиги ҳамда унинг салбий оқибатлари, мазкур ҳолатларни олдини олиш борасида зарур тушунтиришлар бериб ўтилди ва бу борада суд амалиётидан мисоллар келтирилди.
Дилноза Хонбўтайева,
Жиноят ишлари бўйича Зарафшон шаҳар суди раиси
Суд-ҳуқуқ тизимидаги ислоҳотлар изчил давом этмоқда
Сўнгги йилларда мамлакатимизда фуқаролар ва тадбиркорларнинг ҳуқуқ ва манфаатларини суд йўли билан ишончли ҳимоя қилиш ва судларнинг чинакам мустақиллигини таъминлаш борасида кенг кўламли қатъий ислоҳотлар амалга оширилди.
Президентимиз томонидан «Давлат органлари билан муносабатларда фуқаролар ва тадбиркорлик субъектлари ҳуқуқларининг самарали ҳимоя қилинишини таъминлаш бўйича қўшимча чоралар кўрилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида»ги қонун имзоланди.
Мазкур Қонун билан одил судлов фаолиятида бир қатор янги тартиблар жорий этилмоқда.
Хусусан, кассация шикояти (протести) бўйича кўрилаётган фуқаролик ишини тугатиш учун асослар рўйхати белгиланмоқда.
Шу билан бирга, судлар тизимида «ягона дарча» тамойили жорий этилмоқда. Масалан, фуқаролик судига киритилган даъво аризаси бўйича тааллуқлилик қоидалари бузилган тақдирда, мазкур даъво аризаси суд томонидан иқтисодий ёки маъмурий судга юборилади. Бунда, бошқа суддан даъвони қабул қилиб олган суднинг судьяси, даъво бўйича камчиликлар аниқланган тақдирда 10 кун ичида даъвогарни камчиликларни бартараф этиш ҳақида хабардор қилади.
Шунингдек, бундан буён ўзаро боғлиқ бўлган, баъзилари фуқаролик ишлари бўйича судга, баъзилари эса маъмурий судга тааллуқли бўлган бир нечта талабни бирлаштиришга йўл қўйилмайди.
Тарафлар маъмурий суд ишларини юритишнинг барча босқичларида ва суд ҳужжатини ижро этиш жараёнида низони келишув битимини тузган ҳолда тўлиқ ҳажмда ёки қисман ҳал этиши мумкин бўлади.
Эндиликда давлат ижрочисининг қарори, ҳаракати (ҳаракатсизлиги) устидан шикоят маъмурий судга ёхуд бўйсунув тартибида юқори турувчи органга, мансабдор шахсга берилади, бундан аввал эса иқтисодий суд билан боғлиқ бўлган ижро ишлари бўйича шикоятлар иқтисодий судда кўриб чиқилар эди.
Бундан ташқари, иқтисодий судлар томонидан чиқариладиган ижро ҳужжатлари ижрога уч йил ичида қаратилиши мумкин, бундан аввал 6 ой ичида ижрога қаратилиши мумкин эди.
Қайд этилган ислоҳотлар шунчаки эмас, балки халқ манфаати йўлида олиб борилмоқда, юқорида кўрсатиб ўтилган тартибларнинг амалиётга жорий этиш орқали фуқароларнинг судларда ортиқча сарсон бўлишини олдини олиш билан бир қаторда, фуқаролар ва тадбиркорларнинг суд тизимига бўлган ишончини мустаҳкамлашга эришилади.
Шерзод Ғофуров,
Зарафшон туманлараро иқтисодий суди раиси
Олий суд Пленумининг “Судлар томонидан эр ва хотининг умумий мулкини бўлиш ҳақидаги ишларни кўришда қонунчиликни қўллаш амалиёти тўғрисида”ги қарори мазмун моҳиятига бағишланган семинар бўлиб ўтли
Навоий вилоят фуқаролик ишлари бўйича судлов ҳайъати судьялари ва туманлараро (туман) судлари раислари ва судьялари иштирокида Олий суд Пленумининг “Судлар томонидан эр ва хотининг умумий мулкини бўлиш ҳақидаги ишларни кўришда қонунчиликни қўллаш амалиёти тўғрисида”ги 2023 йил 20 февралда қабул қилинган қарори мазмун-моҳияти, унда судлар томонидан эътибор берилиши лозим бўлган масалалар юзасидан семинар ўтказилди.
Семинарда бу тоифадаги ишларни кўришда одил судлов сифатини ошириш, суд қарорлари барқарорлигини таъминлаш, моддий ва процессуал ҳуқуқ нормаларини тўғри қўллаш тажрибасини шакллантириш, бу борада хато ва камчиликларга чек қўйиш чораларини кўриш юзасидан зарурий кўрсатмалар берилди.
Йиғилишга раислик қилувчи судлов ҳайъати раиси И.Касимов судлар асосий эътиборни суд қарорларининг қонунийлиги, асослилиги ва адолатлилилигини таъминлаши, фуқароларнинг қонуний мафаатларини ҳимоя қилишга қаратиши лозимлигини таъкидлади.
Барча ҳуқуқлар ҳимояланган 2024 | Навоий вилоят суди