Қидирув:

Маъмурий суд судьялари сайёр қабулда

Пенсия тайинлаш – ижтимоий таъминот олишнинг муҳим кўринишларидан бири ҳисобланади. Ўзбекистон Республикаси “Фуқароларнинг давлат пенсия таъминоти тўғрисида”ги  қонунининг 7-моддасида, ёшга доир пенсия олиш ҳуқуқига эркаклар 60 ёшга тўлганда ва иш стажлари камида 25 йил бўлган тақдирда, аёллар эса 55 ёшга тўлганда ва иш стажлари камида 20 йил бўлган тақдирда эга бўлишлари белгиланган.

Пенсия тайинлашда фуқаро бюджетдан ташқари пенсия жамғарма(БТПЖ)лари билан ўзаро муносабатга киришади. Мазкур муносабатларда низолар юзага келиши мумкин. Ушбу низолар маъмурий низолар билан боғлиқ ҳисобланади.

Навоий туманлараро маъмурий суди раиси ва судьялари томонидан жорий йилнинг 13 март куни Навбаҳор туман адлия бўлимида сайёр суд мажлиси ўтказилди.

Унда Навбаҳор туман адлия бўлимининг шу ҳудудда яшовчи етти нафар фуқаронинг манфаатини кўзлаб, жавобгар бюджетдан ташқари Пенсия жамғармаси Навбаҳор туман бўлими мансабдор шахсининг хатти-ҳаракатларини ғайриқонуний деб топиш ва мажбурият юклаш ҳақидаги ариза талаблари қаноатлантирилди.

Эндиликда, аризачиларнинг ишлаган меҳнат фаолият даврлари уларнинг умумий иш стажига қўшиб ҳисобланадиган бўлди.

 

Ғалим Абдухолиқов Усанович

Навоий туманлараро маъмурий судининг раиси

Ҳақорат қилганлик учун жавобгарлик турлари

Ўзбекистон Республикаси Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекси 41-модда. Ҳақорат қилиш

Ҳақорат қилиш, яъни шахснинг шаъни ва қадр-қимматини қасддан камситиш — базавий ҳисоблаш миқдорининг йигирма бараваридан қирқ бараваригача миқдорда жарима солишга сабаб бўлади.

Худди шундай ҳуқуқбузарлик шахс жавобгарлика тортилганидан сўнг бир йил давомида қайта содир этилган бўлса, Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодексининг 140-моддаси Ҳақорат қилиш[СПиТ:

1.Жиноят турлари / Ҳақорат қилиш]

, яъни шахснинг шаъни ва қадр-қимматини беодоблик билан қасддан таҳқирлаш, башарти, шундай ҳаракатлар учун маъмурий жазо қўлланилгандан кейин содир этилган бўлса, — базавий ҳисоблаш миқдорининг икки юз бараваригача миқдорда жарима ёки икки юз қирқ соатгача мажбурий жамоат ишлари ёхуд бир йилгача ахлоқ тузатиш ишлари жазоси билан жазолашга сабаб бўлади.

Нашр қилиш ёки бошқача усулда кўпайтирилган тарзда, шу жумладан оммавий ахборот воситаларида, телекоммуникация тармоқларида ёки Интернет жаҳон ахборот тармоғида жойлаштириш орқали ҳақорат қилиш билан содир этилган бўлса, — базавий ҳисоблаш миқдорининг икки юз бараваридан тўрт юз бараваригача миқдорда жарима ёки икки юз қирқ соатдан уч юз соатгача мажбурий жамоат ишлари ёхуд бир йилдан икки йилгача ахлоқ тузатиш ишлари билан жазолашга сабаб бўлади.

Ҳақорат қилиш:

а) жабрланувчини ўз хизмат ёки фуқаролик бурчини бажариши муносабати билан боғлиқ ҳолда;

б) хавфли рецидивист томонидан ёки туҳмат қилганлиги учун илгари судланган шахс томонидан қилинган бўлса, — базавий ҳисоблаш миқдорининг тўрт юз бараваридан олти юз бараваригача миқдорда жарима ёки икки йилдан уч йилгача ахлоқ тузатиш ишлари ёхуд бир йилгача озодликни чеклаш билан жазолашга сабаб бўлади.

Биргина жиноят ишлари бўйича Учқудуқ туман суди томонидан 2022 йил давомида Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекси 41-модда. Ҳақорат қилиш, яъни шахснинг шаъни ва қадр-қимматини қасддан камситган 208 та шахсга нисбатан 144 та маъмурий иш мазмунан кўриб чиқилди.   

Шулардан 48 та шахсга нисбатан 40 иш бўйича ҳар бир ҳуқуқбузарга жарима жазоси тайинланган бўлса қолган 160 та шахсга нисбатан 104 иш бўйича томонларнинг ярашганлиги бўйича ишлар тугатилган.

2022 йил давомида туманда 41-модда. Ҳақорат қилиш, яъни шахснинг шаъни ва қадр-қимматини қасддан камситган шахсларга жами 70.050.000 сўм жарима жазоси тайинланган.

Шундан маъмурий ҳуқуқбузарлар томонидан ихтиёрий тўланган жарима суммаси 54.000.000 сўмни ташкил этса 16.050.000 сўм жарималар мажбурий ижро бюроси бўлимлари томонидан ундирилган.  

 

Жиноят ишлари бўйича Учқудуқ туман судининг

девонхона мудири С.Хайдаров

Сурункали алкоголизм, гиёвандлик ёки заҳарвандликка мубтало бўлган беморларни суд қарорига асосан мажбурий даволанишга юбориш тартиби қандай?

Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодексининг 73-моддаси 2-қисмида, “Жазони ўташдан муддатидан илгари шартли равишда озод қилиш ушбу модданинг биринчи қисмида кўрсатилган жазо турлари учун ўрнатилган тартиб-қоида талабларини бажарган ва меҳнатга ҳалол муносабатда бўлган маҳкумга нисбатан қўлланилади”-деб кўрсатилган.

Жиноят ишлари бўйича Учқудуқ туман суди томонидан тайинланган жазони ўташ даврида ўрнатилган тартиб-қоида талабларни бажарган ва ҳалол муносабатда бўлган 44 та маҳкумларга нисбатан Жиноят кодексининг 73-моддасига асосан жазони ўташдан муддатидан илгари шартли озод этилган.

Маҳкум озодликни чеклаш тариқасидаги жазони ўташдан қасддан бўйин товлаган, шунингдек суд томонидан ўз зиммасига юкланган мажбуриятларни бажармаган тақдирда, суд маҳкумни жазосининг ўталмай қолган муддатини бошқа турдаги жазо билан алмаштириши мумкин.

Мазкур қонун талабидан келиб чиқиб, суд томонидан озодлиги чекланган, аҳлоқ тузатиш ишларига ва жарима жазосига ҳукм қилинган маҳкумлар жазосини ўташ тартиб қоидалари тушунтирилишига карамасдан ўзига тўғри хулоса чиқармасдан, қасддан жазосини ўташдан бўйин товлаб юрганлиги, суд ҳукмининг ижроси таъминланмасдан қолаётганлигини инобатга олиб, 12 та маҳкумни жазосининг ўталмай қолган муддатини бошқа оғир турдаги, яъни озодликдан маҳрум қилиш  жазосига алмаштирилган.

Спиртли ичимликка ружу қўйган шахс ташхиси билан ҳисобда туриб, мунтазам равишда спиртли ичимликлар истеъмол қилган 12 та шахсга нисбатан туман ИИБнинг тақдимномасига асосан суд томонидан мажбурий даволанишга юборилган.

 

Акмал Курбонов

Жиноят ишлари бўйича Учқудуқ туман суди раиси 

Навоий вилоятсудида суд қарорларини ижросини сифатли таъминлаш юзасидан семинар ўтказилди

Семинарда Навоий вилоят судьялари, туманлараро, туман ва шаҳар судлари раислари, вилоят прокурорининг биринчи ўринбосари, шунингдек Мажбурий ижро бюросининг вилоят ҳамда унинг ҳудудий бўлимлари бошлиқлари ва давлат суд ижрочилари иштироки этди.

Йиғилишда, Ўзбекистон Республикаси “Суд ҳужжатлари ва бошқа органлар ҳужжатларини ижро этиш тўғрисида”ги Қонунининг 8, 24-моддаларига асосан қайтарилган ижро ҳужжатларини тўлиқ инвентаризациядан ўтказиш ва қайтариш асосларини танқидий ўрганиш ҳамда қайтарилган ижро ҳужжатлари бўйича аниқланган камчиликларни ўз вақтида бартараф қилган ҳолда ижрога қайтариш масалалари, шунингдек, 2019-2022 йиллар мобайнида судлар томонидан ижрога қаратилиб, ҳозирги кунда қолдиқда қолган ижро ҳужжатларини ижро этиш ҳолати муҳокама қилинди.

Ўтказилган таҳлил натижаларига кўра, давлат ижрочилари томонидан судларга жорий йилнинг январь-февраль ойлари давомида жами 114 млрд. 348 млн.  сўмлик 3620 та ижро варақалар қайтарилган бўлиб, шундан,

–жиноят ишлари бўйича 24 млрд. 432 млн. сўмлик 76 та ижро варақалар;

–маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги ишлар бўйича 386 млн. 581 минг  сўмлик 153 та ижро варақалар;

–фуқаролик ишлари бўйича 88 млрд. 734 млн. сўмлик 3354 та ижро варақалар;

–иқтисодий ишлар бўйича 796 млн. 136 минг сўмлик 37 та ижро варақаларни ташкил этмоқда.

Судлар томонидан йўл қўйилган камчиликлар сабабли қайтарилган ижро варақалар ўтган таҳлил даврига нисбатан сезиларли даражада ошганлиги кузатилган.

Ижро варақаларини асоссиз қайтарилиши билан бирга асосли қайтариш ҳолатларига ҳам кузатилмоқда. Энг асосий масала – судлар ва Бюронниг ҳудудий бўлимлари ўртасида ҳамкорликни йўқлиги ҳисобланади.

Ижро варақалардаги мавжуд камчиликларни кўрсатиб қайтарганда ҳам ҳеч қандай ўзгариш киритмасдан қайта ижрога қаратиш ҳоллари кўпайган. Ҳозирда қайтарилган ижро варақалар суд раислари томонидан умуман таҳлил қилинмасдан, ўз ҳолига ташлаб қўйилган. Бир ижро варақа 10-15 марталаб қайтарилганидан кейин қайтариш сабаблари сўралиб, давлат ижрочилари билан гаплашиш чоралари кўрилмоқда. Бу ҳолатларга кескин барҳам бериш чораларини кўриш учун бугун семинар машғулоти ўтказилмоқда.

Семинар якунида келгусида суд қарорларининг белгиланган тартиб ва муддатларда ижрога қаратилиши устидан туманлараро, туман ва шаҳар судлари раисларининг шахсий назорати ўрнатиш;

Жиноят ва иқтисодий судлари алоҳида Бюронинг вилоят бошқармаси масъуллари, уларнинг ҳудудий бўлимлари давлат ижрочиларини ўз ичига олган “телеграм” ижтимоий мессенжерида гуруҳлар ташкил этсин, туман ва шаҳар судлари раислари гуруҳда давлат ижрочилари томонидан келтирилган камчиликларни тезкорлик билан бартараф этиш юзасидан масъул эканлигига алоҳида урғу бериш;

фуқаролик ишлари бўйича судларда ижро варақаларни тузишда камчиликларга йўл қўйилаётганлиги сабабли, март ойини якунига қадар Бюронинг вилоят бошқармаси билан ҳамкорликда судлардан ижро бўйича масъулларни жалб этган ҳолда семинар машғулоти ўтказиш;

қолдиқда турган ҳар бир ижро ҳужжати юзасидан Бюро органлари билан ҳамкорликда ҳар уч ойда қайта хатлов ишларини ташкил этиб, натижаси юзасидан вилоят суди суд статистикасини тизимли таҳлил қилиш бўлимига тегишли жадвалларни тўлдирган ҳолда ахборот кириш;

Ўзбекистон Республикаси Олий суди ва Мажбурий ижроси ҳамкорликда 2022 йил 4 март куни имзоланган Ўзбекистон Республикаси “Суд ҳужжатлари ва бошқа орган ҳужжатларини ижро этиш тўғрисида”ги Қонунининг 8,24-моддаларига асосан ижро ҳужжатларини қайтарилишига барҳам бериш тўғрисида”ги Қўшма кўрсатманинг судларга оид қисми бўйича  талабларига қатъий риоя қилиш;

судларда ижро учун алоҳида масъул ходим мавжуд эмаслиги, ушбу вазифа девонхона мудирлари зиммасига юклатилганлиги, девонхона мудирларининг кунлик вазифа юкламаси катта эканлиги боис, ижро варақа чиқарган судьяга бириктирилган судья ёрдамчиларини судья чиқарган суд қарорининг ижроси учун масъул эканлиги белгилаш;

суд қарорларини ижрога қаратишда Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 24 ноябрдаги “Суд ҳужжатлари ва бошқа органлар ҳужжатларини ижро этиш тизимини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПФ-6118-сонли Фармони талабларига алоҳида эътибор берган ҳолда, қарздорнингяшаш манзили ҳақидаги ҳаққоний маълумотларни судлар фаолиятига интеграция қилинган ДПМ(Давлат персоналлаштириш маркази) тизимидан фойдаланган ҳолда олиш тартибига қатъий риоя қилиш белгилаб олинди.

 

Хуршид Асомов

 Навоий вилоят судининг бош консультанти

НОЗИК ЕЛКАДАГИ ОҒИР МАСЪУЛИЯТ – 10 март – Халқаро аёл судьялар куни

Жамият тараққиётда аёлларнинг азалдан муносиб ўрни борлиги айни ҳақиқат. Бугун жамиятнинг бирор-бир жабҳасини  хотин-қизларсиз тасаввур қилиб бўлмайди. Жумладан, одил судловни амалга оширишда ҳам аёл судьялар муносиб ҳисса қўшиб келмоқда. Айни пайтда Ўзбекистон судьяларининг 16 фоизини хотин-қизлар ташкил этади.

Халқаро юристлар ассоциацияси томонидан ўтказилган тадқиқотларга кўра,  суд органларида хотин-қизларнинг камлиги гендер стереотиплари билан боғлиқ. Ушбу тадқиқотларда иштирок этган аёл судьялар томонидан судьяларни танлаш ва лавозимларга тайинлашда ошкораликни таъминлаш орқали ушбу масалани ҳал қилиш мумкинлиги юзасидан ўз таклифларини билдиришган.

Халқаро аёл судьялар бирлашиши эса бир-биридан ҳаётий тажрибани ўрганиш ва қўллаб-қувватлашда муҳим восита ҳисобланади. Бу жамиятда қонун устуворлиги ва ижтимоий адолатни таъминлашнинг муҳим омилидир.

Гулнафис Худайбердиева

 Навоий вилоят суди судьяси

“Инсон ҳуқуқлари — олий қадрият”

Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2023 йил 7 февралда эълон қилинган “Ўзбекистон Республикасида инсон ҳуқуқлари соҳасидаги миллий таълим дастурини тасдиқлаш тўғрисида”ги қарори мазмун-моҳиятини ўрганиш юзасидан НДКТУда “Инсон ҳуқуқлари — олий қадрият” мавзусида тарғибот тадбири ўтказилди.

Унда университет талаба ва ўқитувчилари ҳамда Навоий вилоят маъмурий суди судьяси Д.Бобоноров, Навоий туманлараро маъмурий судининг судьяси Ф.Саноқуловлар иштирок этишди.

Талабаларга мазкур қарор билан тасдиқланган Ўзбекистон Республикасида инсон ҳуқуқлари соҳасидаги Миллий таълим дастури ҳамда мазкур дастурни амалга ошириш бўйича “Йўл харитаси”, инсон ҳуқуқлари соҳасига жорий этилаётган янгиликлар ҳақида батафсил маълумот берилди.

Шунингдек, Навоий вилоят маъмурий суди судьяси Д.Бобоноров, Навоий туманлараро маъмурий судининг судьяси Ф.Саноқуловлар томонидан мазкур НДКТУда таълим олаётган талабалар ўртасида маънавият дасрлиги ўтказилиб, тадбир иштирокчиларига Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2023 йил 16 январдаги  “Одил судловга эришиш имкониятларини янада кенгайтириш ва судлар фаолияти самарадорлигини оширишга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги 11-сонли Фармонинг мазмун-моҳияти ҳақида тушунтиришлар берилди.

2023 йил 16 январдаги  “Одил судловга эришиш имкониятларини янада кенгайтириш ва судлар фаолияти самарадорлигини оширишга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги 11-сонли Фармони билан 2023 — 2026 йилларга мўлжалланган суд тизимини сифат жиҳатидан янги босқичга олиб чиқишнинг қисқа муддатли стратегияси (кейинги ўринларда — Стратегия) тасдиқланганлиги, Стратегия доирасида қуйидагилар одил судловни таъминлашнинг устувор вазифалари этиб белгиланганлиги, яъни:

«Инсон қадри учун» ғояси асосида чинакам адолатли суд тизимини шакллантириш ҳамда унинг фаолиятини халқ манфаати ва инсон қадр-қимматини самарали ҳимоя қилишга йўналтириш;

адолатли суд қарорлари қабул қилинишига эришиш орқали халқнинг, шу жумладан, тадбиркорларнинг суд тизимига бўлган ишончини мустаҳкамлаш, ҳар бир шахс суд ва судьялар сиймосида ўзининг ишончли ҳимоячисини кўришига эришиш;

фуқаролар ҳамда тадбиркорларга ўз ҳуқуқ ва қонуний манфаатларини судларда ҳимоя қила олиши учун барча имкониятларни яратиш, суд ишларини юритишда тортишув ва тарафларнинг тенглиги тамойилларини тўлақонли рўёбга чиқариш, судларнинг холислигини амалда таъминлашга қаратилган қонунчиликни такомиллаштириш;

судлар фаолиятини тўлиқ рақамлаштириш, сунъий интеллект технологияларини жорий этиш, идоралараро электрон маълумот алмашинувини яхшилаш, суд мажлисларида масофадан туриб иштирок этиш имкониятларини кенгайтириш;

судьяларнинг мустақиллиги ва дахлсизлиги кафолатларини кучайтириш, судга ҳурматсизлик қилиш ва суд ишига аралашиш ҳолатларининг олдини олиш бўйича самарали механизмларни ишлаб чиқиш;

суд қарорларининг қатъий ижросини таъминлаш, бу борада давлат органлари ва маҳаллий ҳокимликларнинг масъулиятини ошириш;

судьялар ва суд ходимларида юксак муомала маданиятини шакллантириш орқали судга мурожаат қилган ҳар бир фуқаро ва тадбиркорда суддан, пировардида эса давлатдан розилик ҳиссини уйғотиш.

Шунингдек, 2023 — 2026 йилларга мўлжалланган суд тизимини сифат жиҳатидан янги босқичга олиб чиқишнинг қисқа муддатли стратегиясини амалга ошириш бўйича ҳаракатлар дастури (кейинги ўринларда — Ҳаракатлар дастури) ҳам тасдиқланганлиги, унга кўра Олий суд томонидан Давлат хавфсизлик хизмати, Бош прокуратура, Адлия вазирлиги билан биргаликда жиноят ишлари бўйича суд қарорлари қонуний, асосли ва адолатли қабул қилинганлигини текширишнинг фуқароларга қулай ва соддалаштирилган тартибини яратиш мақсадида қуйидагиларни жорий этишни назарда тутувчи қонун лойиҳаси ишлаб чиқилганлиги маълумот учун қабул қилинганлиги, яъни:

туманлараро, туман, шаҳар судлари томонидан биринчи инстанцияда кўрилган ишларни вилоят ва унга тенглаштирилган судларда апелляция ёки кассация тартибида қайта кўриб чиқиш;

вилоят ва унга тенглаштирилган судлар томонидан апелляция ёки кассация тартибида кўрилган ишларни мазкур судларда тафтиш тартибида қайта кўриб чиқиш;

вилоят ва унга тенглаштирилган судлар томонидан тафтиш тартибида кўрилган ишларни Олий суднинг судлов ҳайъатларида тафтиш тартибида қайта кўриб чиқиш;

юқори инстанция судлари томонидан ишни янгидан кўриш учун қуйи судларга юбориш тартибини бекор қилиш ва уларга иш бўйича якуний қарор қабул қилиш масъулиятини юклаш.

Бундан ташқари, суднинг мустақиллиги ва судьялар дахлсизлигини таъминлашни кучайтириш бўйича қуйидаги чоралар белгиланганлиги, яъни:

судга ҳурматсизлик қилиш ҳолатларини олдини олишнинг самарали механизмларини ишлаб чиқиш, бунинг учун маъмурий жавобгарлик чораларини кучайтириш ва жиноий жавобгарлик белгилаш;

суд ишларини ҳал этишга аралашганлик ва суд ҳужжатини ижро этмаганлик учун жавобгарлик чораларини кучайтириш, шунингдек, суд ҳужжатларининг ижро этилишини таъминлашга қаратилган таъсирчан механизмларни жорий этиш;

одил судловни амалга ошириш фаолиятига аралашганликка оид ҳар бир жиноят иши якуни бўйича жамоатчиликни оммавий ахборот воситалари орқали мажбурий равишда хабардор қилиш тартибини жорий этиш;

судьяга нисбатан турар жой дахлсизлигига, ёзишмалар, телефон орқали сўзлашувлар ва бошқа сўзлашувлар, алоқа тармоқлари орқали узатиладиган почта, курьерлик жўнатмалари ва телеграф хабарларининг сир сақланишига бўлган ҳуқуқларни чекловчи, шунингдек, абонентлар ёки абонент қурилмалари ўртасидаги боғланишлар тўғрисидаги ахборотни олишдан иборат тезкор-қидирув тадбирларининг ўтказилишига фақат Бош прокурорнинг санкцияси асосида йўл қўйилишини белгилаш;

жисмоний ва юридик шахсларнинг процессуал характерга эга бўлмаган, ҳуқуқий тушунтириш бериш борасидаги масалалар бўйича мурожаатларини адлия органлари томонидан кўриб чиқиш амалиётини йўлга қўйиш ҳақида тушунчалар берилди.

 

Фазлиддин Саноқулов

 

Навоий туманлараро маъмурий суди судьяси

«КОРРУПЦИЯГА ҚАРШИ КУРАШ»

Президентимиз Шавкат Мирзиёев халқимиз азалдан юксак қадрлаб келадиган, ҳамма нарсадан устун қўядиган адолат туйғусини ҳаётимизда кенг қарор топтириш биринчи даражали вазифа эканига алоҳида эътибор қаратмоқда.

Мамлакатимизда коррупцияга қарши курашиш соҳасида мустаҳкам ҳуқуқий асос яратилган. Хусусан, жамиятда ҳуқуқий маданиятни юксалтириш миллий дастурида ҳам коррупцияга қарши курашиш масалалари белгиланган.

Ўзбекистон 2008 йил 7 июлда БМТнинг Коррупцияга қарши конвенциясига (Нью-Йорк, 2003 йил 31 октябрь), 2010 йил март ойида Иқтисодий ҳамкорлик ва ривожланиш ташкилоти доирасида қабул қилинган корруцияга қарши курашишнинг Истанбул режасига (2003 йил 10 сентябрь) қўшилган.

Ушбу тадбирларнинг мантиқий давоми сифатида Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев 2017 йилнинг 3 январида “Коррупцияга қарши курашиш тўғрисида”ги қонунни имзолади. Қонунда коррупцияга қарши курашувчи давлат органлари белгилаб берилди.

Ушбу қонуннинг 3-моддасига кўра, коррупция — шахснинг ўз мансаб ёки хизмат мавқеидан шахсий манфаатларини ёхуд ўзга шахсларнинг манфаатларини кўзлаб моддий ёки номоддий наф олиш мақсадида қонунга хилоф равишда фойдаланиши, худди шунингдек бундай нафни қонунга хилоф равишда тақдим этишдир.

Шунингдек, қонуннинг 5-моддасида коррупцияга қарши курашиш соҳасидаги давлат сиёсатининг асосий йўналишлари кўрсатиб ўтилган бўлиб, улар: аҳолининг ҳуқуқий онги ва ҳуқуқий маданиятини юксалтириш, жамиятда коррупцияга нисбатан муросасиз муносабатни шакллантириш, давлат ва жамият ҳаётининг барча соҳаларида коррупциянинг олдини олишга доир чора-тадбирларни амалга ошириш, коррупцияга оид ҳуқуқбузарликларни ўз вақтида аниқлаш, уларга чек қўйиш, уларнинг оқибатларини, унга имкон берувчи сабаблар ва шарт-шароитларни бартараф этиш, коррупцияга оид ҳуқуқбузарликларни содир этганлик учун жавобгарликнинг муқаррарлиги принципини таъминлашдан иборатдир.

Жамиятимизда коррупция, турли жиноятларни содир этиш ва бошқа ҳуқуқбузарлик ҳолатларига қарши курашиш, уларга йўл қўймаслик, жиноятга жазо албатта муқаррар экани тўғрисидаги қонун талабларини амалда таъминлаш бўйича қатъий чоралар кўрилиб келинмоқда.

Хусусан, мамлакатда аҳолининг ҳуқуқий онги ва ҳуқуқий маданиятини юксалтириш, жамиятда коррупцияга нисбатан муросасиз муносабатни шакллантириш, давлат ва жамият ҳаётининг барча соҳаларида коррупцияга қарши курашиш борасида кенг кўламли ишлар амалга оширилмоқда.

Дарҳақиқат, коррупция – вайронкор куч, у миллий иқтисодиётга мисли кўрилмаган даражада путур етказади. Ижтимоий тенгсизлик чуқурлашади, ҳокимиятга ишонч йўқолади, жамиятда маънавият бузилади ва ҳоказо. 

 Шунинг учун ҳам давлатимиз раҳбари инсон шаънини камситадиган, ислоҳотлар ғоясини обрўсизлантирадиган иллат – коррупцияга қарши курашишга эътибор қаратмоқда. 

Бу жараёнда давлат органлари ва бошқа ташкилотлар аҳолининг ҳуқуқий онги ва ҳуқуқий маданиятини юксалтириш, жамиятда коррупцияга нисбатан муросасизлик муносабатини шакллантириш чора-тадбирларини кўриши, давлат органлари ва бошқа ташкилотлар ўз мансабдор шахсларининг ҳамда бошқа ходимларининг коррупцияга қарши курашиш соҳасидаги ҳуқуқий саводхонлигини ошириш юзасидан чора-тадбирлар кўриши, таълим муассасаларида коррупцияга қарши курашиш соҳасида ҳуқуқий таълим ва тарбияни олиб бориши лозим. 

Коррупция билан боғлиқ ҳолатларни кўрганда бефарқ бўлмайлик. Шунда коррупция деган иллатдан бутунлай қутилиш мумкин булади. 

 

Навоий вилоят маъмурий судининг судьяси
Ғулом Кушиев

НАВОИЙ ВИЛОЯТ СУДИ СУДЬЯЛАРИ ТОМОНИДАН ТАЛАБАЛАР ИШТИРОКИДА “ИНСОН ҲУҚУҚЛAРИ — ОЛИЙ ҚAДРИЯТ” МAВЗУСИДA ТAРҒИБОТ ТAДБИРИ ТAШКИЛ ЭТИЛДИ

Давлатимиз раҳбарининг 2023 йил 7 февралда эълон қилинган “Ўзбекистон Республикасида инсон ҳуқуқлари соҳасидаги миллий таълим дастурини тасдиқлаш тўғрисида”ги қарори мазмун-моҳиятини ўрганиш юзасидан Навоий давлат педагогока университетида навбатдаги тарғибот тадбири ўтказилди.

 

Унда Навоий вилояти суди судялари И.Шойимардонова, Н.Расулов, A.Баҳронов, вилоят Aдлия бошқармаси масъул ходимлари ҳамда университет ўқитувчилари қатнашди. Учрашувда инсон ҳуқуқлари соҳасидаги қонунчилик янгиликлари, оила ва таълим ҳуқуқи хусусида маърузалар тингланди. Шунингдек, талаба ёшларнинг мавзу юзасидан бир қатор саволларига батафсил жавоблар берилди. 

Хатирчи туманида “Инсон ҳуқуқлари-олий қадрият” мавзусида учрашув ўтказилди

Учрашув давомида инсон ҳуқуқларига оид масаларарга тушунтириб бериб, унда инсон ҳуқуқлари деганда энг авволо инсоннинг давлат билан муносабатидаги ҳуқуқий мақомини, иқтисодий, ижтимоий сиёсий ва мадания соҳалардаги имкониятларини ҳамда даъволарини тавсифловчи тушунча эканлиги, Конституциянинг 18-52-моддаларида инсон ҳуқуқ ва эркинларининг барча нормалари белгилаб берилганлиги, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022 йил 20 декабрь кунидаги Олий мажлисга мурожаатномасида ҳам инсон ҳуқуқ ва эркинликларини ишончли ҳимоя қилиш давлатнинг конститутциявий мажбурияти сифатида белгиланиши, 2023 йилдаги устувор йўналишлардан бири экани алоҳида таъкидланганлигига тўхталиб ўтилди.

Шунингдек, Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 32-моддасида Ўзбекистон Республикасининг фуқаролари жамият ва давлат ишларини бошқаришда бевосита ҳамда ўз вакиллари орқали иштирок этиш ҳуқуқига эгалиги, бундай иштирок этиш ўзини ўзи бошқариш, референдумлар ўтказиш ва давлат органларини демократик тарзда ташкил этиш, шунингдек давлат органларининг фаолияти устидан жамоатчилик назоратини ривожлантириш ва такомиллаштириш йўли билан амалга оширилиши, Конституциянинг 44-моддасида ҳар бир шахсга ўз ҳуқуқ ва эркинликларини суд орқали ҳимоя қилиш, давлат органлари, мансабдор шахслар, жамоат бирлашмаларининг ғайриқонуний хатти-ҳаракатлари устидан судга шикоят қилиш ҳуқуқи кафолатланиши, шунингдек фуқароларни ҳуқуқлари бўйича бир қанча қонун ва қонуности ҳужжатлар мавжудлиги, уларнинг амалга оширилиши Конституциянинг 93-моддасига асосан Ўзбекистон Республикасининг Президенти кафил эканлиги белгиланганлиги,  гапириб ўтди.

Бундан ташқари, Инсон ҳуқуқлари бўйича Ўзбекистон Республикасининг Миллий стратегияси ижросини таъминлаш, шунингдек, Инсон ҳуқуқлари соҳасидаги Жаҳон таълим дастурининг тўртинчи босқичида белгиланган вазифаларни самарали ва ўз вақтида амалга ошириш мақсадида қабул қилинганини алоҳида таъкидлаш лозимлиги, Ўзбекистон Республикасида Инсон ҳуқуқлари соҳасидаги Жаҳон таълим дастурининг тўртинчи босқичини амалга ошириш бўйича Миллий комиссия томонидан 2023 йил 20-28 февраль кунлари “Инсон ҳуқуқлари ҳафталиги”ни ўтказиш бўйича Дастур тасдиқланганлиги, шу кунларда Дастурда белгиланган тадбирларнинг изчиллик билан амалга оширилаётгани, шубҳасиз, инсон ҳуқуқлари соҳасидаги Миллий таълим дастури талаблари аллақачон ҳаётимизга чуқур татбиқ этилаётганининг ифодаси эканлиги бўйича маъруза қилинди.

Шунингдек, учрашув давомида янги қабул қабул қилинган қонунлар бўйича  бироз тухталиб, унда Ўзбекистон Республикасининг Вазирлар Маҳкамасини 30.01.2023 йилдаги 44-сонли қарор билан тасдиқланган “Умумий ўрта таълим тўғрисидаги электрон шаҳодатномаларни бериш тартиби тўғрисида”ги Низоми қабул қилинганлиги, унда шаҳодатнома ўзбек ва инглиз тилларида шакллантирилиши, бюртма бериш ва шаҳодатномани шакллантириш “Электрон шаҳодатнома” ахборот тизими орқали амалга оширилиши, бунда ҳар йили 01 декабргача битирувчи ҳақида тегишли маълумотлар платформага киритилиб, бюртма шакллантирилиши, шаҳодатномалар битирувчиларга ҳар йили 20 июнга қадар берилиши, битирувчилар шаҳодатномани электрон платформадан шахсини тасдиқловчи ҳужжатлар тўғрисидаги маълумотларни киритиш орқали бепул юклаб олиниши, қарорга кўра 2022/2023 ўқув йили якунида “ электрон шаҳодатнома” ахборот тизимига битирувчилар ҳақидаги маълумотлар киритиб борилиши таъкидланди.

Фуқаролик ишлари бўйича Хатирчи туман судининг раиси Б.Қ.Бабақулов, жиноят ишлари бўйича Хатирчи туман суди раиси Ш.Хомидов, жиноят ишлари бўйича Хатирчи туман суди судьяси Х.Тўхтаев, фуқаролик ишлари бўйича Хатирчи туман суди судяьси З.Утамуродов, туман адлия бўлими в.в.б А.Сатторовлар маъруза қилиб қабул қилинган қонунлар юзасидан тушунтиришлар бериб ўтдилар.

Учрашув давомида фуқароларга ўзларини қизиқтирган масалалар юзасидан тегишли ҳуқуқий тушунтиришлар берилди.

 Фуқаролик ишлари бўйича Хатирчи туман суди раиси

Баходир Бабақулов  

СУДЬЯ ВА ЁШЛАР

Ўқувчи ёшларнинг ҳуқуқий билим ва маданиятини янада ошириш, уларда қонунга ҳурматда бўлиш муносабатини шакллантириш, шунингдек ёшлар ўртасида ҳуқуқбузарлик ва жиноятчиликнинг олдини олиш мақсадида суд ва ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар ҳамда шаҳар халқ таълими бўлими ўртасида тузилган Меморандум ижросини таъминлаш мақсадида Фуқаролик ишлари бўйича Зарафшон туманлараро суди раиси A.Шукуров ва Зарафшон туманлараро иқтисодий суди раиси Ш.Ғофуров томонидан Зарафшон шаҳридаги 1-умумий таълим мактаби ўқувчилари иштирокида “Касбим – келажагим”, “Инсон ҳуқуқлари – олий қадрият” мавзуларида давра суҳбати ташкил етилди.

Давра суҳбати давомида ўқувчи ёшларларнинг ҳаётда ўз ўринларини топишлари, соғлом турмуш тарзини ташкил қилиш ва ёт ғояларга берилмаслик борасида зарур маслаҳатлар бериб ўтилди ва бу борада суд амалиётидан мисоллар келтирилди.

Aнвар Шукуров, Фуқаролик ишлари

бўйича Зарафшон туманлараро суди раиси

Skip to content